Η ελευθερία χωρίς τη μάθηση είναι πάντα σε κίνδυνο· η μάθηση χωρίς ελευθερία είναι πάντα μάταιη. Τζων Κέννεντυ .-
Η ευτυχία είναι απλή, σαν τη σκέψη ενός παιδιού .-
~ Η αγάπη αποτελείται απο μια μοναδική ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα! (Αριστοτέλης) ~ Όταν δεν έχεις κάνει αυτό που αγαπάς , πρέπει να αγαπάς αυτό που έχεις.- (Σίλερ).-
~ Το μόνο κόσμημα, που δεν υπόκειται σε φθορά είναι η Γνώση.- (Φούλερ).-
~ Εκείνο που γνωρίζουμε είναι μηδανηνό , ενώ εκείνο που αγνοούμε είναι άπειρο .(Λαπλάς).-
~ Είναι σκληρό να αποτύχεις , είναι όμως πιο σκληρό το να μην έχεις δοκιμάσει να πετύχεις. (Θ Ρούσβελτ).- 'Αλλο σκευάσματα και άλλο κατασκευάσματα ,-
`~ Ηγλώσσα της καρδιάς είναι τα μάτια. (Γ.Σανδή).-
~ Ο Ευφυής άνθρωπος αλλάζει γνώμη , ο ανόητος ποτέ.(Στερό).-
~ Η Ζωή είναι όμορφη όταν θέλουμε να την βλέπουμε όμορφη. (stamos).- Οι ιδέες πεθαίνουν όταν σταματήσεις να αγωνίζεσαι για αυτές.

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Επιλογή Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Επιλογή  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014  :



***  Το λογικό παράδοξο του Επιμενίδη   :
O Επιμενίδης ήταν ξακουστός κατά την αρχαιότητα σοφός, θρησκευτικός διδάσκαλος, προφήτης και μάντης, καταγόμενος από την Κρήτη (κατά τον Διογένη Λαέρτιο από την Κνωσό, κατά τον Πλούταρχο από τη Φαιστό). Σύμφωνα με την μυθική παράδοση περί του βίου του, κοιμήθηκε για 57 χρόνια, εξ ου και η παροιμιώδης φράση Επιμενίδειος ύπνος. Έζησε συνολικά 157 ή 299 χρόνια. Το μόνο ιστορικό γεγονός του βίου του, αναφέρεται στην κάθαρση της Αθήνας από το Κυλώνειο Άγος (596 π.Χ.).
Ο Επιμενίδης έγινε αφορμή και για ένα γνωστό παράδοξο στη Λογική. Σε ένα ποίημά του είχε γράψει:
Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται (οι Κρήτες είναι πάντα ψεύτες)
Ο στίχος αυτός αναφέρεται και στην Προς Τίτον Επιστολή του Αποστόλου Παύλου (1:12):
εἶπέ τις ἐξ αὐτῶν ἴδιος αὐτῶν προφήτης· Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί
Ένας άλλος στίχος από τις Πράξεις των Αποστόλων στον λόγο του Παύλου προς τους Αθηναίους στον Άρειο Πάγο επίσης αποδίδεται στον Επιμενίδη:
ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ᾿ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασι· (Πράξ. 17:28)
Ο καθηγητής Rendel Harris διατύπωσε σε μια σειρά άρθρων του [1] τη θεωρία ότι οι στίχοι αυτοί προέρχονται από το ποίημα του Επιμενίδη Μίνως, το οποίο δε σώζεται, αλλά μετάφρασή του στα συριακά βρήκε στον σχολιασμό των Πράξεων των Αποστόλων του Isho’dad του Merv (περί το 850 μ.Χ.) και στο Gannat Busame. Ο Harris ανακατασκεύασε το ποίημα από τα Συριακά στα αρχαία Ελληνικά ως εξής:
Τύμβον ἐτεκτήναντο σέθεν, κύδιστε, μέγιστε,
Κρῆτες, ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργοί·
Ἀλλὰ σύ γ᾿ οὐ θνῇσκεις, ἕστηκας γὰρ ζοὸς αἰεί·
Ἐν γὰρ σοὶ ζῶμεν καὶ κινούμεθ᾿ ἠδὲ καὶ ἐσμέν
Στο σημείο αυτό ο Μίνως απευθύνεται στον Δία και του λέει πως οι Κρήτες τον θεωρούν θνητό, αλλά ότι είναι ψεύτες και αυτός είναι στην πραγματικότητα αθάνατος.
Κατά τον 19ο αιώνα διατυπώθηκε με βάση τη φράση του αυτή ότι οι Κρήτες είναι ψεύτες το εξής λογικό παράδοξο, γνωστό και ως παράδοξο του Επιμενίδη:
  • Ο Επιμενίδης λέει ότι όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες
  • Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός
  • Άρα ο Επιμενίδης λέει ψέματα
  • Άρα οι Κρήτες λένε την αλήθεια
  • Άρα και ο Επιμενίδης λέει την αλήθεια
  • Άρα οι Κρήτες είναι ψεύτες κ.ο.κ.
Φαίνεται πάντως από το ποίημα ότι ο Επιμενίδης δεν το έθεσε ως παράδοξο, αλλά εννοούσε τους υπόλοιπους Κρήτες πλην του εαυτού του.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
========================================
Παραθέτουμε την βιογραφία του Επιμενίδη όπως την κατέγραψε ο Διογένης Λαέρτιος στο έργο του Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων
ΕΠΙΜΕΝΙΔΗΣ
109Ἐπιμενίδης, καθά φησι Θεόπομπος (FGrH 115 F 67a) καὶ
ἄλλοι συχνοί, πατρὸς μὲν ἦν Φαιστίου, οἱ δὲ Δωσιάδα, οἱ δὲ
Ἀγησάρχου. Κρὴς τὸ γένος ἀπὸ Κνωσοῦ, καθέσει τῆς κόμης τὸ
εἶδος παραλλάσσων. οὗτός ποτε πεμφθεὶς παρὰ τοῦ πατρὸς εἰς
ἀγρὸν ἐπὶ πρόβατον, τῆς ὁδοῦ κατὰ μεσημβρίαν ἐκκλίνας ὑπ'
ἄντρῳ τινὶ κατεκοιμήθη ἑπτὰ καὶ πεντήκοντα ἔτη. διαναστὰς δὲ
μετὰ ταῦτα ἐζήτει τὸ πρόβατον, νομίζων ἐπ' ὀλίγον κεκοιμῆσθαι.
ὡς δὲ οὐχ εὕρισκε, παρεγένετο εἰς τὸν ἀγρόν, καὶ μετεσκευασμένα
πάντα καταλαβὼν καὶ παρ' ἑτέρῳ τὴν κτῆσιν, πάλιν ἧκεν εἰς ἄστυ
διαπορούμενος. κἀκεῖ δὲ εἰς τὴν ἑαυτοῦ εἰσιὼν οἰκίαν περιέτυχε
τοῖς πυνθανομένοις τίς εἴη, ἕως τὸν νεώτερον ἀδελφὸν εὑρὼν τότε
ἤδη γέροντα ὄντα, πᾶσαν ἔμαθε παρ' ἐκείνου τὴν ἀλήθειαν.
110γνωσθεὶς δὲ παρὰ τοῖς Ἕλλησι θεοφιλέστατος εἶναι ὑπελήφθη.
Ὅθεν καὶ Ἀθηναίοις τότε λοιμῷ κατεχομένοις ἔχρησεν ἡ
Πυθία καθῆραι τὴν πόλιν· οἱ δὲ πέμπουσι ναῦν τε καὶ Νικίαν τὸν
Νικηράτου εἰς Κρήτην, καλοῦντες τὸν Ἐπιμενίδην. καὶ ὃς ἐλθὼν
Ὀλυμπιάδι τεσσαρακοστῇ ἕκτῃ ἐκάθηρεν αὐτῶν τὴν πόλιν καὶ
ἔπαυσε τὸν λοιμὸν τοῦτον τὸν τρόπον. λαβὼν πρόβατα μελανά
τε καὶ λευκὰ ἤγαγε πρὸς τὸν Ἄρειον πάγον. κἀκεῖθεν εἴασεν
ἰέναι οἷ βούλοιντο, προστάξας τοῖς ἀκολούθοις ἔνθα ἂν κατακλίνοι
αὐτῶν ἕκαστον, θύειν τῷ προσήκοντι θεῷ· καὶ οὕτω λῆξαι τὸ
κακόν. ὅθεν ἔτι καὶ νῦν ἔστιν εὑρεῖν κατὰ τοὺς δήμους τῶν
Ἀθηναίων βωμοὺς ἀνωνύμους, ὑπόμνημα τῆς τότε γενομένης
ἐξιλάσεως. οἱ δὲ τὴν αἰτίαν εἰπεῖν τοῦ λοιμοῦ τὸ Κυλώνειον ἄγος
σημαίνειν τε τὴν ἀπαλλαγήν· καὶ διὰ τοῦτο ἀποθανεῖν δύο νεανίας,
111Κρατῖνον καὶ Κτησίβιον, καὶ λυθῆναι τὴν συμφοράν. Ἀθηναῖοι δὲ
τάλαντον ἐψηφίσαντο δοῦναι αὐτῷ καὶ ναῦν τὴν ἐς Κρήτην
ἀπάξουσαν αὐτόν. ὁ δὲ τὸ μὲν ἀργύριον οὐ προσήκατο· φιλίαν δὲ
καὶ συμμαχίαν ἐποιήσατο Κνωσίων καὶ Ἀθηναίων.
Καὶ ἐπανελθὼν ἐπ' οἴκου μετ' οὐ πολὺ μετήλλαξεν, ὥς φησι
Φλέγων ἐν τῷ Περὶ μακροβίων (FGrH 257 F 38), βιοὺς ἔτη
ἑπτὰ καὶ πεντήκοντα καὶ ἑκατόν· ὡς δὲ Κρῆτες λέγουσιν, ἑνὸς
δέοντα τριακόσια· ὡς δὲ Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος ἀκηκοέναι
φησί (DK 21 B 20), τέτταρα πρὸς τοῖς πεντήκοντα καὶ ἑκατόν.
Ἐποίησε δὲ Κουρήτων καὶ Κορυβάντων γένεσιν καὶ θεογονίαν,
ἔπη πεντακισχίλια, Ἀργοῦς ναυπηγίαν τε καὶ Ἰάσονος εἰς Κόλ-
112χους ἀπόπλουν ἔπη ἑξακισχίλια πεντακόσια. συνέγραψε δὲ καὶ
καταλογάδην περὶ θυσιῶν καὶ τῆς ἐν Κρήτῃ πολιτείας καὶ περὶ
Μίνω καὶ Ῥαδαμάνθυος εἰς ἔπη τετρακισχίλια. ἱδρύσατο δὲ καὶ
παρ' Ἀθηναίοις τὸ ἱερὸν τῶν Σεμνῶν θεῶν, ὥς φησι Λόβων ὁ
Ἀργεῖος ἐν τῷ Περὶ ποιητῶν (Cro+n. 16). λέγεται δὲ καὶ πρῶτος
οἰκίας καὶ ἀγροὺς καθῆραι καὶ ἱερὰ ἱδρύσασθαι. εἰσὶ δ' οἳ μὴ
κοιμηθῆναι αὐτὸν λέγουσιν, ἀλλὰ χρόνον τινὰ ἐκπατῆσαι ἀσχολού-
μενον περὶ ῥιζοτομίαν.
Φέρεται δ' αὐτοῦ καὶ ἐπιστολὴ πρὸς Σόλωνα τὸν νομοθέτην,
περιέχουσα πολιτείαν ἣν διέταξε Κρησὶ Μίνως. ἀλλὰ Δημήτριος
ὁ Μάγνης ἐν τοῖς Περὶ ὁμωνύμων ποιητῶν τε καὶ συγγραφέων
διελέγχειν πειρᾶται τὴν ἐπιστολὴν ὡς νεαρὰν καὶ μὴ τῇ Κρητικῇ
φωνῇ γεγραμμένην, Ἀτθίδι δὲ καὶ ταύτῃ νέᾳ. ἐγὼ δὲ καὶ ἄλλην
εὗρον ἐπιστολὴν ἔχουσαν οὕτως·
by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

***  Το παράδοξο του Αχιλλέα και της χελώνας :
O Ζήνωνας ο Ελεάτης(490-430 π.Χ.), μαθηματικός και φιλόσοφος, μεταξύ άλλων είχε γράψει τέσσερα παράδοξα, η αλλιώς "τα παράδοξα της κίνησης", με τα οποία υποστήριζε την Παρμενίδα θέση, ότι δηλαδή η κίνηση είναι αδύνατη! Εμείς θα ασχοληθούμε με το πιο γνωστό, το παράδοξο του Αχιλλέα και της χελώνας.
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Αχιλλέας και η χελώνα αποφάσισαν να κάνουν έναν αγώνα δρόμου. Για να το κάνουν λίγο πιο ενδιαφέρον όμως, η χελώνα ξεκίνησε σε κάποια απόσταση πιο μπροστά από τον Αχιλλέα, καθώς ο τελευταίος είναι πολύ πιο γρήγορος από αυτήν. Το παράδοξο είναι ότι για όση διάρκεια και να συνεχιστεί ο αγώνας- ο Αχιλλέας δε θα τη περάσει ποτέ.
Πως είναι δυνατό ο Ζήνων να υποστήριξε κάτι τέτοιο;
Αν υποθέσουμε πως η χελώνα ξεκινάει 100m μπροστά από τον Αχιλλέα ο οποίος τρέχει με 10m/s. Έστω η χελώνα κινείται με 1m/s (Οι αριθμοί δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία αφού υποθέτουμε πως ο αγώνας μπορεί να συνεχίζεται επ'άπειρου).
  • Όταν λοιπόν ο Αχιλλέας θα έχει πάει στα 100m, η χελώνα θα βρίσκεται 10m μπροστά του.
  • Όταν θα διανύσει αυτά τα 10 μέτρα, η χελώνα θα βρίσκεται 1m μπροστά του.
  • Όταν διανύσει τo 1m, η χελώνα θα βρίσκεται 0,1m μπροστά του, και ούτω καθεξής.
Επομένως ο Αχιλλέας δε θα προσπεράσει ποτέ τη χελώνα.
Που είναι το λάθος?
Πουθενά μάλλον..!
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσέγγιση του Άγγλου μαθηματικού και φιλόσοφου Bertrand Russell στις αρχές του 20ου αιώνα για το πρόβλημα αυτό. Το κύριο σημείο του επιχειρήματος του Russel είναι η ένα προς ένα αντιστοίχηση των θέσεων του Αχιλλέα και της χελώνας. Σε κάθε στιγμή της κίνησής τους ο Αχιλλέας είναι κάπου- το ίδιο και η χελώνα. Δεν είναι δυνατόν για κανέναν τους να βρίσκεται ποτέ δυο φορές στο ίδιο μέρος κατά τη διάρκεια της κούρσας. Έτσι, ο αριθμός των σημείων όπου πηγαίνει ο Αχιλλέας είναι ίσος με τον αριθμό των σημείων που πηγαίνει η χελώνα. Αν ο Αχιλλέας πρόκειται να φτάσει τη χελώνα, τότε ο αριθμός των σημείων από όπου πέρασε θα ήταν μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο της χελώνας. Αυτό δε, πρέπει πράγματι να συμβαίνει αφού ο Αχιλλέας έχει να διανύσει μεγαλύτερη απόσταση από τη χελώνα. Έτσι κατά τον Russell, ο Ζήνωνας μας φέρνει αντιμέτωπους με το εξής παράδοξο: ο αριθμός των σημείων από όπου πέρασε ο Αχιλλέας είναι ίσος από τον αριθμό των σημείων που πέρασε η χελώνα, και μάλιστα την ίδια στιγμή στην περίπτωση που ο Αχιλλέας φτάνει τη χελώνα, ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος για τον Αχιλλέα! Αυτό όμως είναι μια αντίφαση. Ωστόσο, τα δυο σύνολα των σημείων έχουν άπειρα μέλη, και όπως ο Cantor έχει δείξει, αυτό είναι μια χαρακτηριστική ιδιότητα των απειροσυνόλων, ότι δηλαδή τα μέρη τους, αν όχι ίσα, είναι ισοδύναμα.
   ekivolos.gr     by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

*** Το τέρας μέσα μας: Το πείραμα του Μίλγκραμ :
Το πείραμα του Μίλγκραμ είναι ένα από τα πιο γνωστά αντιδεοντολογικά πειράματα της ψυχολογίας, ουσιαστικά μια «φάρσα» που ξεγύμνωσε την ανθρώπινη ψυχή.
Το 1961, ο είκοσι εφτάχρονος Στάνλει Μίλγκραμ, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας στο Γέιλ, αποφάσισε να μελετήσει την υπακοή στην εξουσία. Είχαν περάσει λίγα μόνο χρόνια από τα φρικτά εγκλήματα των Ναζί και γινόταν μια προσπάθεια κατανόησης της συμπεριφοράς των απλών στρατιωτών και αξιωματικών των SS, οι οποίοι είχαν εξολοθρεύσει εκατομμύρια αμάχων. Η ευρέως αποδεκτή εξήγηση –πριν το πείραμα του Μίλγκραμ- ήταν η αυταρχική τευτονική διαπαιδαγώγηση και η καταπιεσμένη –κυρίως σεξουαλικά- παιδική ηλικία των Γερμανών. Όμως ο Μίλγκραμ ήταν κοινωνικός ψυχολόγος και πίστευε ότι αυτού του είδους η υπακοή –που οδηγεί στο έγκλημα- δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της προσωπικότητας, αλλά περισσότερο των πιεστικών συνθηκών. Και το απέδειξε κάνοντας τη «φάρσα» του.
Τα υποκείμενα του πειράματος ήταν εθελοντές, κυρίως φοιτητές, οι οποίοι καλούνταν έναντι αμοιβής να συμμετέχουν σε ένα ψυχολογικό πείραμα σχετικό με τη μνήμη.
Χώριζε τους φοιτητές σε ζεύγη και –μετά από μια εικονική κλήρωση- ο ένας έπαιρνε το ρόλο του «μαθητευομένου» και ο άλλος του «δασκάλου».
Ο έκπληκτος «μαθητευόμενος» δενόταν χειροπόδαρα σε μια ηλεκτρική καρέκλα και του περνούσαν ηλεκτρόδια σε όλο το σώμα. Έπειτα του έδιναν να μάθει δέκα ζεύγη λέξεων.
Ο «δάσκαλος», από την άλλη, καθόταν μπροστά σε μια κονσόλα ηλεκτρικής γεννήτριας. Μπροστά του δέκα κουμπιά με ενδείξεις: «15 βολτ, 30 βολτ, 50 βολτ κλπ.» Το τελευταίο κουμπί έγραφε: «450 βολτ. Προσοχή! Κίνδυνος!»
Πίσω από το «δάσκαλο» στεκόταν ο πειραματιστής, ο υπεύθυνος του πειράματος. (Και περνάμε σε ενεστώτα για να γίνουμε μέτοχοι της στιγμής.)
«Θα λέτε την πρώτη λέξη από τα ζεύγη στο μαθητευόμενο. Αν κάνει λάθος θα σηκώσετε το πρώτο μοχλό και θα υποστεί ένα ηλεκτροσόκ 15 βολτ. Σε κάθε λάθος θα σηκώνετε τον αμέσως επόμενο μοχλό», λέει ο πειραματιστής και ο «δάσκαλος» αισθάνεται ήδη καλά που δεν του έτυχε στην κλήρωση ο άλλος ρόλος.
Το πείραμα ξεκινάει. Ο «δάσκαλος» λέει τις λέξεις από το μικρόφωνο. Ο «μαθητευόμενος», ήδη τρομαγμένος, απαντάει σωστά, αλλά όχι για πολύ. Μόλις κάνει το πρώτο λάθος ο «δάσκαλος» γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος του λέει να προχωρήσει στο πρώτο ηλεκτροσόκ. Ο «δάσκαλος» υπακούει. 15 βολτ δεν είναι πολλά, αλλά ο «μαθητευόμενος» έχει αλλάξει ήδη γνώμη. Παρ’ όλα αυτά απαντάει σωστά σε άλλη μια ερώτηση, αλλά στο επόμενο λάθος δέχεται 30 βολτ. «Αφήστε να φύγω», λέει ο «μαθητευόμενος» που δεν μπορεί να λυθεί. «Δε θέλω να συμμετάσχω σε αυτό το πείραμα.» Ο «δάσκαλος» κοιτάει τον πειραματιστή. Εκείνος του κάνει νόημα να συνεχίσει.
Τα βολτ αυξάνονται και τώρα πια ο πόνος είναι εμφανής στο πρόσωπο του «μαθητευόμενου», που εκλιπαρεί να τον αφήσουν ελεύθερο. Στα 200 βολτ ταρακουνιέται ολόκληρος. Ο «δάσκαλος» πριν κάθε ηλεκτροσόκ γυρνάει να κοιτάξει τον πειραματιστή. Εκείνος, με σταθερή φωνή, του λέει ότι το πείραμα πρέπει να συνεχιστεί. Ο «δάσκαλος» συνεχίζει να βασανίζει έναν άγνωστο, έναν απλό φοιτητή που κλαίει, ζητάει τη βοήθεια του Θεού και παρακαλεί να τον λυπηθούν. Δεν μπορεί πια να απαντήσει στις ερωτήσεις, αλλά ο πειραματιστής λέει στο «δάσκαλο»:
«Τη σιωπή την εκλαμβάνουμε ως αποτυχημένη απάντηση και συνεχίζουμε με την τιμωρία.»
Στα 345 βολτ ο «μαθητευόμενος» τραντάζεται ολόκληρος, ουρλιάζει και χάνει τις αισθήσεις του.
Ο «δάσκαλος», ιδρωμένος και με τα χέρια του να τρέμουν, κοιτάει τον πειραματιστή.
«Μην ανησυχείτε», λέει εκείνος, «το πείραμα είναι απολύτως ελεγχόμενο... Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
«Μα είναι λιπόθυμος», λέει ο «δάσκαλος».
«Δεν έχει καμιά σημασία. Το πείραμα πρέπει να ολοκληρωθεί. Συνεχίστε με τον τελευταίο μοχλό.»
Πόσοι από τους εθελοντές έφτασαν ως τον τελευταίο μοχλό;
Πριν ξεκινήσει το πείραμα του ο Μίλγκραμ είχε κάνει μια «δημοσκόπηση» ανάμεσα στους ψυχιάτρους και στους ψυχολόγους, ρωτώντας ‘τους τι ποσοστό των εθελοντών θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό.
Σχεδόν όλοι απάντησαν ότι κανείς δε θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό, πέρα ίσως από κάποια άτομα με κρυπτοσαδιστικές τάσεις, καθαρά παθολογικές.
Δυστυχώς έκαναν λάθος.
Μόλις το 5% των «δασκάλων» αρνήθηκαν εξ’ αρχής να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο πείραμα και αποχώρησαν –συνήθως βρίζοντας τον πειραματιστή. Το υπόλοιπο 95% προχώρησε πολύ το πείραμα, πάνω από τα 150 βολτ. Και το 65%... Έφτασε μέχρι τον τελευταίο μοχλό, τα πιθανότατα θανατηφόρα 450 βολτ!
Που έγκειται η φάρσα;
Ο «μαθητευόμενος» δεν ήταν φοιτητής, αλλά ηθοποιός, που είχε προσληφθεί από το Μίλγκραμ για αυτόν ακριβώς το «ρόλο». Δεν υπήρχε ηλεκτρισμός ούτε ηλεκτροσόκ. Ο ηθοποιός υποκρινόταν. Το μοναδικό πειραματόζωο ήταν ο «δάσκαλος».  Όμως τα αποτελέσματα ήταν αληθινά: Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα υπακούσει και θα βασανίσει –ίσως και θα σκοτώσει- έναν άγνωστο του, αρκεί να δέχεται εντολές από κάποιον με κύρος (στην προκειμένη περίπτωση επιστημονικό) και ταυτόχρονα να αισθάνεται ότι δεν τον βαρύνει η ευθύνη για ό,τι συμβεί –αφού εκείνος «απλά ακολουθούσε τις διαταγές».  Και φυσικά οι περισσότεροι από εμάς θα σκεφτούν όταν μάθουν για αυτό το πείραμα: «Εγώ αποκλείεται να έφτανα ως τον τελευταίο μοχλό.»
Όμως δείτε τι συμβαίνει στην κοινωνία μας, κάθε μέρα.
Ο υπάλληλος της ΔΕΗ που δέχεται να κόψει το ρεύμα από έναν άνεργο ή άπορο, ξέροντας ότι έτσι τον ταπεινώνει, τον υποβάλει σε ένα διαρκές βασανιστήριο και πιθανότατα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του, ανήκει στο 65% του τελευταίου μοχλού. Και δεν είναι καθόλου κρυπτοσαδιστής. Απλά ακολουθάει τις εντολές που του έδωσαν.
Ο υπάλληλος του σούπερ-μάρκετ που σου δίνει το χαλασμένο ψάρι και σε διαβεβαιώνει ότι είναι φρέσκο (μιλώ εξ’ ιδίας πείρας, ως αγοραστής) δε σε μισεί, παρότι γνωρίζει ότι μπορεί να πάθεις και δηλητηρίαση. Απλώς ακολουθάει εντολές.  Ο αστυνομικός ο οποίος ραντίζει με χημικά τους διαδηλωτές δεν είναι κρυπτοσαδιστής –αν και πολλοί θα διαφωνήσουν στο συγκεκριμένο παράδειγμα. Απλώς κάνει τη δουλειά του. Ο υπάλληλος της εφορίας ή της τράπεζας που υπογράφει την κατάσχεση κάποιου σπιτιού για 1.000 ευρώ χρέος, θα έφτανε ως τον τελευταίο μοχλό στο πείραμα. Γιατί υπακούει.
Ο πολιτικός που υπογράφει το μνημόνιο το οποίο οδηγεί ένα ολόκληρο έθνος στην εξαθλίωση του νεοφιλελευθερισμού θα έφτανε μέχρι τον τελευταίο μοχλό. Και αυτός υπακούει, σε εντολές πολύ πιο ισχυρές από εκείνες του πειραματιστή με την άσπρη φόρμα.  Αν όμως δούμε το πείραμα του Μίλγκραμ από την ανθρωπιστική-ηθική του πλευρά (από την πλευρά του 5% που αρνήθηκε να υπακούσει) θα καταλάβουμε ότι κανένας δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αν σε διατάζουν να κάνεις κάτι που προκαλεί κακό στον άλλον, στο συμπολίτη σου, σε έναν μετανάστη, σε έναν άνθρωπο (ή σε ένα ζώο, αλλά αυτό περιπλέκει πολύ τα πράγματα, εφόσον συνεχίζουμε να τρώμε κρέας), πρέπει να αρνηθείς να υπακούσεις. Ακόμα κι αν χάσεις το μπόνους παραγωγικότητας, την προαγωγή, την επανεκλογή, τη δουλειά σου.
Μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να αρνηθούμε να υπακούσουμε στις «μικρές» και καθημερινές εντολές βίας –με τις οποίες οι περισσότεροι ασυνείδητα συμμορφωνόμαστε, μόνο όταν θα είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε μια γενικευμένη και μέχρι τέλους πολιτική, κοινωνική, καταναλωτική ανυπακοή, μόνο όταν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε ως αυτεξούσιοι άνθρωποι και όχι ως ανεύθυνοι υπάλληλοι, μόνο τότε θα μπορέσουμε να γκρεμίσουμε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που μας θέλει υπάνθρωπους, υπάκουους και υπόδουλους.
Και μια τελευταία παρατήρηση:
Τα υποκείμενα του πειράματος του Μίλγκραμ, οι εθελοντές φοιτητές, μάθαιναν από εκείνον ποιος ήταν ο στόχος του πειράματος. Μάθαιναν ότι ο «μαθητευόμενος» ήταν ηθοποιός και ότι δεν είχε ποτέ υποστεί ηλεκτροσόκ. Ο Μίλγκραμ το έκανε αυτό για να τους ανακουφίσει, αλλά πέτυχε το ακριβώς αντίθετο. Αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά το 65% που είχε φτάσει ως τον τελευταίο μοχλό, πέρασαν την υπόλοιπη ζωή τους κυνηγημένοι από τις Ερινύες της πράξης τους. Γιατί συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν τόσο αθώοι και τόσο «καλοί» όσο ήθελαν να πιστεύουν για τον εαυτό τους.
(Περισσότερα για το πείραμα του Μίλγκραμ μπορείτε να διαβάσετε στο υπέροχο βιβλίο της Lauren Slater: «Το κουτί της ψυχής», από τις εκδόσεις Οξύ, μετάφραση Δέσποινα Αλεξανδρή, 2009)
Αντικλείδι , http://antikleidi.com

*** Ηθική: θέμα σχετικότητας ;
Τι είναι το καλό και τι το κακό; Ποια είναι τα όρια μεταξύ μιας ηθικής πράξης και μιας ανήθικης; Πως μπορούμε να “μετρήσουμε” ή και να “αυξήσουμε” την ηθικότητα μιας πράξης; Αυτά και παρόμοια ερωτήματα απασχολούν τους φιλοσόφους εδώ και αιώνες. Μεγάλα μυαλά της ανθρωπότητας έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν με τον δικό τους τρόπο ένα καθαρά ανθρώπινο χαρακτηριστικό: την ηθικότητα. Οι Καντ, Καρτέσιος, Αριστοτέλης, Πλάτωνας και Νίτσε είναι μόνο μερικά ενδεικτικά μεγάλα ονόματα φιλοσόφων που ο καθένας έδωσε τις δικές του απαντήσεις στο ερώτημα του τι είναι ηθικό και τι όχι.
Όπως ήταν φυσικό, ένα τόσο μεγάλο και πανανθρώπινο θέμα απασχολεί και την επιστήμη της ψυχολογίας, από πολλές διαφορετικές σκοπιές. Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, ίσως με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Δρ. Ζιμπάρντο, ενδιαφέρονται να δουν πως οι κοινωνικές συνθήκες μπορούν να αλλάξουν τις συμπεριφορές των ανθρώπων κάνοντας τους περισσότερο ή λιγότερο ηθικούς. Τελικά αυτοί που προβαίνουν σε αποτρόπαιες πράξεις βίας, όπως δολοφονίες, βιασμούς, γενοκτονίες και βασανισμούς ανθρώπων είναι πράγματι λίγοι και αποτελούν τρανταχτές περιπτώσεις ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα (ή και “κόμπλεξ”, όπως λέμε στην καθομιλουμένη), όπως πιστεύουν οι περισσότεροι; Ή μήπως ο καθένας από εμάς είναι σε θέση να βγάλει από μέσα του έναν μικρό ή μεγάλο “δαίμονα”, έτοιμο να διαπράξει το κακό όταν βρεθεί στις κατάλληλες συνθήκες;
Ο Δρ. Ζιμπάρντο στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο “Το φαινόμενο του Λούσιφερ: Πως καλοί άνθρωποι γίνονται κακοί” (Lucifer’s Effect: How Good People Turn Evil), υποστηρίζει πως όλα είναι σχετικά. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα όρια μεταξυ καλού και κακού, αλλά αντίθετα η ηθικότητα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας. Εάν είμαστε μέλη ενός συνόλου που βρίσκεται σε σύγκρουση με μια δαιμονοποιημένη εξω-ομάδα (Εμείς VS οι Άλλοι) τότε είναι πολύ πιο εύκολο να διαπράξουμε αποτρόπαιες πράξεις εναντίον των αντιπάλων όταν λειτουργούμε ως σύνολο. Η ευθύνη της πράξης δεν είναι προσωπική, αλλά αντίθετα “μοιράζεται” στα μέλη της ομάδας ή -πολύ συχνότερα- χρεώνεται σε έναν απώτερο, πάντοτε “καλό”, σκοπό και επομένως εξανεμίζεται[1] .
Έρευνες όπως το πασίγνωστο πείραμα της φυλακής του Στανφορντ ή το πείραμα του Μίλγκραμ έδειξαν πως η ανθρώπινη ηθικότητα είναι αρκετά εύπλαστη. Αν βρεθούμε σε ένα βίαιο περιβάλλον ή κάποιος τον οποίο θεωρούμε ανώτερό αναλάβει την ευθύνη των (ανήθικων) πράξεών υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνουμε και εμείς βίαιοι και σαδιστές, αντίθετα πάντα με τις ηθικές αξίες που πιστεύουμε πως έχουμε. Αυτά τα συμπεράσματα φαίνονται πως επαληθεύονται και με εγχώριες έρευνες, όπως αυτή της Δρ. Χαρίτου-Φατούρου[2] , η οποία μέσω συνεντεύξεων των βασανιστών της χούντας (ΕΑΜ-ΕΣΑ) διαπίστωσε πως το περιβάλλον παίζει καταλυτικό ρόλο στη “δημιουργία” ατόμων έτοιμα να βασανίσουν τον οποιοδήποτε με μια και μόνη διαταγή.
Οι φιλόσοφοι και οι ψυχολόγοι που ασχολούνται με το αίσθημα της ηθικής στις έρευνές τους συχνά χρησιμοποιούν κάποια παραδείγματα στα οποία το υποκείμενο έρχεται αντιμέτωπο με ένα ηθικό δίλημμα και πρέπει να πάρει μια απόφαση η οποία έχει μια ηθική και μια ανήθικη πλευρά. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην ερμηνεία που δίνουν τα άτομα στην επιλογή τους. Ένα πολύ κλασσικό παράδειγμα του οποίου παραλλαγές χρησιμοποιούνται συνέχεια είναι το ακόλουθο. Έστω πως ένα τραίνο γεμάτο με 8 ανθρώπους κατευθύνεται προς τον γκρεμό. Εσείς είστε σε ένα σταυροδρόμι και μπορείτε να αλλάξετε τροχιά στο τραίνο στέλνοντάς το προς μια άλλη κατεύθυνση -σώζοντας έτσι τη ζωή των 8 επιβατών- στην οποία όμως βρίσκονται άλλα 2 άτομα τα οποία και θα σκοτωθούν σε περίπτωση που το τραίνο περάσει από πάνω τους. Τι κάνετε; Αφήνετε το τραίνο να πέσει στον γκρεμό ή επεμβαίνετε και σώζετε τα 8 άτομα θυσιάζοντας τα 2;
Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού θα απαντούσε πως θα έσωζε τα 8 άτομα θυσιάζοντας τα άλλα δύο, με γνώμονα το γενικό καλό που θα έκαναν. Όταν όμως οι αριθμοί αλλάζουν, αλλάζουν και οι απαντήσεις. Όσο περισσότερα άτομα θυσιάζονται τόσο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων πρέπει να σώζεται[3] . Όταν οι αριθμοί είναι οριακοί (4 άτομα θυσιάζονται, 5 σώζονται) τόσο πιο άβολα νιώθουμε με την επιλογή μας. (βλέπε σχετικό άρθρο στο blog μας Θα σκοτώνατε έναν άνθρωπο για να σώσετε πέντε ;)Μήπως όμως η ηθικότητα δεν είναι απλά θέμα αριθμών, αλλά θέμα ερμηνείας; Ας δούμε ένα άλλο παράδειγμα ηθικού προβλήματος που κάνει εμφανές αυτό το ζήτημα.
Ένας επιχειρηματίας καλείται να πάρει μια απόφαση σχετικά με το εάν θα επεκτείνει την επιχείρησή του. Οι σύμβουλοί του του λένε πως εάν επεκτείνει την επιχείρησή του θα κάνει μεγάλο κακό στο περιβάλλον και θα εξαντλήσει όλους τους φυσικούς πόρους της περιοχής. Αυτός όμως απαντάει πως η πρώτη του προτεραιότητα είναι να αυξήσει το κέρδος του, οπότε δεν τον νοιάζει εάν θα καταστραφεί ή όχι το φυσικό περιβάλλον. Τελικά επεκτείνεται η επιχείρηση και πράγματι το περιβάλλον καταστρέφεται.
Πως κρίνετε την απόφαση του επιχειρηματία, βάσει της επίπτωσής της στο περιβάλλον; Ηθική ή όχι; Οι περισσότεροι απαντάνε πως η τελική απόφασή του είναι μάλλον ανήθικη καθώς ήξερε το κακό που θα κάνει στο περιβάλλον και παρόλα αυτά επέκτεινε την επιχείρησή του.
Ας δούμε τώρα το ίδιο πρόβλημα ελαφρώς διαφοροποιημένο (οι διαφορές είναι υπογραμμισμένες).
Ένας επιχειρηματίας καλείται να πάρει μια απόφαση σχετικά με το εάν θα επεκτείνει την επιχείρησή του. Οι  σύμβουλοί του του λένε πως εάν επεκτείνει την επιχείρησή του θα κάνει επίσης πολύ καλό στο περιβάλλον μιας και θα προστατεύσει την περιοχή και θα εμπλουτίσει τους φυσικούς πόρους της. Αυτός όμως απαντάει πως η πρώτη του προτεραιότητα είναι να αυξήσει το κέρδος του, οπότε δεν τον νοιάζει εάν θα καταστραφεί ή όχι το φυσικό περιβάλλον. Τελικά επεκτείνεται η επιχείρηση και πράγματι το περιβάλλον προστατεύεται και εμπλουτίζεται.
Πως κρίνετε τώρα την απόφαση του επιχειρηματία, βάσει της επίπτωσης που είχε στο περιβάλλον; Ηθική ή όχι; Οι μόνες διαφορές στις δύο ιστορίες είναι πως το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό στη μία και αρνητικό στην άλλη. Κάποιος θα περίμενε πως μιας και στην πρώτη ιστορία η απόφαση του επιχειρηματία κρίθηκε ως ανήθικη, στην δεύτερη θα έχει κριθεί ως ηθική. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει, καθώς και πάλι οι περισσότεροι απαντάνε πως η πράξη του είναι ανήθικη γιατί σκοπός του δεν είναι να σώσει το περιβάλλον, αλλά να αυξήσει το κέρδος του. Η ερμηνεία των χαρακτήρων που γίνεται στις δύο ιστορίες είναι διαφορετική, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή των κριτηρίων βάσει των οποίων κρίνεται η ηθικότητα μιας πράξης.
Είναι γνωστό πως διαφοροποιώντας ελαφρώς τη διατύπωση μιας ερώτησης ή την περιγραφή ενός γεγονότος, μπορεί να αλλάξει και η τελική ερμηνεία τους, με αποτέλεσμα ανάπτυξη διαφορετικών συμπεριφορών. Παρόμοια αποτελέσματα μπορεί να έχει και η διατύπωση ενός ηθικού διλήμματος η οποία μπορεί κάλλιστα να δημιουργήσει μια τάση προς την μια ή την άλλη πλευρά. Αυτού του είδους οι διαπιστώσεις είναι γνωστές και στους πολιτικούς οι οποίοι, παίζοντας με τις λέξεις, προσπαθούν να πείσουν υπέρ της αναγκαιότητας και -κυρίως- της ηθικότητας των αποφασεών τους.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως η ηθική εν τέλει φαίνεται πως είναι ένα πολύ σχετικό θέμα. Εξαρτάται από την διατύπωση του ηθικού ζητήματος, τις προδιαθέσεις μας, τις κοινωνικές συνθήκες αλλά και το αναμενόμενο τελικό αποτέλεσμα. Βλέπουμε πως το καλό και το κακό δεν έχουν ξεκάθαρα όρια. Μια πράξη που σε μια δεδομένη στιγμή μας φαίνεται απολύτως ηθική και δικαιολογημένη, μπορεί στο επόμενο λεπτό να είναι εντελώς ανήθικη. Στις δύσκολες εποχές που ζούμε οι οποίες αποτελούν πρόσφορο έδαφος για κάθε είδους εχθρικά συναισθήματα απέναντι σε συνανθρώπους μας (πολυεπίπεδος ρατσισμός, ανταγωνιστικότητα, μεταναστευτικά ζητήματα, οικονομική ανέχεια κ.α.) πρέπει να έχουμε όλα αυτά στο νου μας όταν καλούμαστε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις, κυρίως όταν βάσει αυτών διακυβέβεται η ζωή τρίτων.           Αρθρογράφος: Dimitris Agorastos  Πηγή: http://psychologein.sciblogs.net/2010/01/06/ethics/

***  Θα σκοτώνατε έναν άνθρωπο για να σώσετε πέντε ;
Φανταστείτε ότι είστε ο χειριστής μιας διασταύρωσης τρένου και βλέπετε ένα εκτός ελέγχου βαγόνι να κινείται σε μία ράγα που βρίσκονται πέντε εργάτες. Οι εργάτες δεν έχουν τον απαραίτητο χρόνο να το αποφύγουν. Η μόνη λύση για να σωθούν είναι να κατεβάσετε έναν διακόπτη ώστε να αλλάξει ράγα το βαγόνι. Όμως, στην άλλη ράγα βρίσκεται ένας άλλος εργάτης. 
Έχετε ελάχιστα δευτερόλεπτα να αποφασίσετε:  Θα αφήσετε τους πέντε εργάτες να σκοτωθούν, ή θα αποφασίσετε με την ενέργεια σας να σκοτώσετε τον ένα. Τι θα κάνετε;

Θα σκοτώνατε έναν άνθρωπο για να σώσετε πέντε;
Αυτό το δίλημμα αποτελεί ένα διάσημο φιλοσοφικό ερώτημα που ονομάστηκε "το πρόβλημα του τρένου." Πρόσφατα, μια ερευνητική ομάδα από το Τμήμα Ψυχολογίας του Michigan State University, χρησιμοποίησε τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας  για να διαπιστώσει πως θα ανταποκρίνονταν οι άνθρωποι αν αντιμετώπιζαν  αυτό το πρόβλημα.
Οι δύο αντιτιθέμενες φιλοσοφικές προσεγγίσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα είναι οι εξής: Η πρώτη προτείνει να  σκοτώσετε τον έναν άνθρωπο προκειμένου να σώσετε τους άλλους πέντε, ενώ η δεύτερη υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να κάνετε κάποια ενέργεια που θα βλάψει κάποιον συνάνθρωπο σας, αλλά πρέπει να αφήσετε τον Θεό ή την μοίρα να αποφασίσουν.
Πολλά χρόνια ερευνών είχαν δείξει ότι  η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων - συνήθως περίπου το 90% - θα επέλεγαν να σκοτώσουν το ένα προκειμένου να σώσουν τους πέντε. Αλλά μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε κάποια μελέτη που να εξετάζει πώς θα αντιδρούσαν οι άνθρωποι σε μια ρεαλιστικό κατάσταση με πραγματικά υποψήφια θύματα.
A Virtual Dilemma  Βίντεο : http://youtu.be/YLpn71dxoFY ,.

Βίντεο αναπαράστασης
Στη μελέτη συμμετείχαν 147 άτομα, οι οποίοι φορώντας στο κεφάλι τους συσκευή εικονικής πραγματικότητας έβλεπαν σε ψηφιακή μορφή τα υποψήφια θύματα. Μάλιστα,  τα υποψήφια θύματα ούρλιαζαν όσο πλησίαζε το βαγόνι.
Επίσης, τοποθετήθηκαν ηλεκτρόδια στο δέρμα των 147 συμμετεχόντων, έτσι ώστε να  μετρηθούν οι αντιδράσεις τους, καθώς και οι ακούσιες αντιδράσεις του νευρικού συστήματος που ενεργοποιούνται όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αγχώδεις καταστάσεις.
Τελικά, διαπιστώθηκε πάλι, ότι το το 90% θα αποφάσιζε να σκοτώσει τον ένα για να σώσει τους πέντε. Οι 133 τράβηξαν το διακόπτη.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι αυτοί που επηρεάστηκαν περισσότερο συναισθηματικά κατά την διάρκεια της διαδικασίας, ήταν λιγότερο πιθανό να αποφασίσουν να σκοτώσουν τον ένα. Ενώ εκείνοι που ήταν πιο ψυχροί και λειτουργούσαν με βάση την λογική, αποφάσισαν να κατεβάσουν τον διακόπτη.
Σε μια άλλη  δοκιμή, η ερευνητική ομάδα άλλαξε το πείραμα, έτσι ώστε αν δεν εκτραπεί το τρένο να σκοτώσει το ένα άτομο, ενώ αν εκτραπεί  να σκοτώσει τους πέντε. Με άλλα λόγια, αυτή τη φορά οι συμμετέχοντες δεν χρειαζόταν να κάνουν κάποια ενέργεια αλλά μπορούσαν απλά να αφήσουν το τρένο να συνεχίσει την πορεία του ώστε να σκοτώσει μόνο τον ένα. Για άλλη μια φορά, το 90% επέλεξε να σώσει τους πέντε αντί τον ένα.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι και αυτή η μελέτη μπορεί να μην ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. Κατ 'αρχάς, μια εικονικής κατάσταση είναι απλά εικονική: δεν υπάρχουν νομικές συνέπειες για την δολοφονία ενός εικονικού ατόμου. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι όταν κάποιοι άνθρωποι ρωτήθηκαν εάν θα χρησιμοποιούσαν τα χέρια τους για να ρίξουν έναν άνθρωπο από ένα τρένο για να σώσουν πέντε άλλους, μόνο περίπου οι μισοί είπαν ότι θα το έκαναν. Γενικά, δεν θέλουμε να 'λερώσουμε' τα χέρια μας.
Τέλος - και πιο σημαντικό -, όταν το ένα άτομο που θα πρέπει να σκοτώσετε για να σώσετε τους πέντε, είναι το παιδί σας, ο γονέας σας ή ο αδελφό σας, μόνο περίπου το ένα τρίτο των ερωτηθέντων θα επέλεγε να σώσει τους πέντε. ( 2010, Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology, 'PEOPLE SAVE FIVE OVER ONE UNLESS THE ONE IS YOUNG, GENETICALLY RELATED, OR A ROMANTIC PARTNER')
Τι δείχνουν όλα αυτά για την ανθρώπινη φύση; Η εξέλιξη μας έχει μετατρέψει σε βάναυσα και εγωιστικά πλάσματα. Μπορούμε και κάνουμε σε κλάσματα δευτερολέπτου υπολογισμούς που έχουν ως αποτέλεσμα τη δολοφονία κάποιου  συνανθρώπου μας- και επιπλέον αλλάζουμε απόφαση αν ο κίνδυνος αφορά ένα μέλος της οικογένειας μας.

Αν ο ένας ήταν ο γιος σας, θα τον σκοτώνατε για να σωθούν οι πέντε;
 by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com

*** Η κρίση, ο Διαφωτισμός και η ανωριμότητα της Ελλάδος :
Ο Γάλλος πρόεδρος Ζισκάρ Ντ’Εσταίν είχε πει το 1970: «Δεν μπορούμε να κλείσουμε την πόρτα στον Πλάτωνα», για να καταδείξει έτσι τη σύνδεση της νέας Ελλάδας με την αρχαιότητα και την αναγκαιότητα εισόδου μας στην Ενωμένη Ευρώπη.
40 χρόνια μετά, η γαλλική εφημερίδα Le Monde κάνει μια ιστορική αναδρομή θέλοντας να καταλήξει αν η Ελλάδα είναι τελικά Ευρωπαϊκή χώρα ή όχι.
Δεν γνωρίζω σε τι τελικά κατέληξαν οι Γάλλοι. Εμείς πάντως οι Έλληνες γνωρίζαμε εδώ και πολύ καιρό ότι δεν είμαστε και τόσο Ευρωπαίοι…
Δεν είναι τυχαίο ότι στις μεταξύ μας συζητήσεις μιλούσαμε για την Ευρώπη λες και ήταν κάτι έξω από εμάς. Για παράδειγμα λέγαμε: «Τα Χριστούγεννα θα κάνουμε ένα ταξίδι στην Ευρώπη»… ή «ο γιός μου σπουδάζει στην Ευρώπη»….
Λες και η Ελλάδα δεν είναι Ευρώπη!
Και πραγματικά η Ελλάδα δεν είναι Ευρώπη με την έννοια ότι δεν έχει υιοθετήσει πλήρως την Ευρωπαϊκή κουλτούρα. Κι όταν λέμε Ευρωπαϊκή κουλτούρα δεν εννοούμε κάτι άλλο παρά τις ιδέες του Διαφωτισμού, οι οποίες ουδέποτε ρίζωσαν στη χώρα μας.
Υπάρχει ένα καταπληκτικό κείμενο του Καντ, ενός από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους που απαντάει στην ερώτηση «τι είναι διαφωτισμός» και το οποίο καθρεφτίζει με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας σε διανοητικό επίπεδο. Το θυμήθηκα πρόσφατα συλλογιζόμενος τα πράγματα στη χώρα μας και παραθέτω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Διαφωτισμός” λέει ο Καντ είναι « η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του, για την οποία ο ίδιος ευθύνεται. Ανωριμότητα είναι η αδυναμία να μεταχειρίζεσαι το νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου. Είμαστε υπεύθυνοι γι΄αυτή την ανωριμότητα, όταν η αιτία της βρίσκεται όχι στην ανεπάρκεια του νου, αλλά στην έλλειψη αποφασιστικότητας και θάρρους να τον μεταχειριζόμαστε χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου. Sapere aude. Έχε θάρρος να μεταχειρίζεσαι το δικό σου νου• τούτο είναι το έμβλημα του Διαφωτισμού»
Και συνεχίζει λίγο παρακάτω ο Κάντ:
«Είναι τόσο βολικό να είσαι ανώριμος! Αν έχω ένα βιβλίο να κατανοεί τον κόσμο για μένα, έναν πνευματικό για τη συνείδησή μου, έναν γιατρό για τη δίαιτά μου και ούτω καθεξής, δεν χρειάζεται να κάνω καμιά προσπάθεια. Δεν χρειάζεται να σκεφτώ, όσο μπορώ να πληρώνω...”
Και συνεχίζει:
“Αυτοί οι φύλακες που τόσο ευγενικά έχουν αναλάβει την επίβλεψή μας σύντομα θα καταλάβουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων θεωρεί το βήμα προς την ωριμότητα ως πολύ δύσκολο αλλά και επικίνδυνο.... και προσεκτικά θα προσπαθήσουν (οι φύλακες) να αποτρέψουν τα πειθήνια όντα από το να τολμήσουν να κάνουν το παραμικρό βήμα χωρίς τα νήματα που τους καθοδηγούν και στα οποία είναι δεμένα. Και μάλιστα θα τους δείξουν όλους τους κινδύνους που τους απειλούν αν προχωρήσουν χωρίς βοήθεια. Όμως ο κίνδυνος δεν είναι τόσο μεγάλος, γιατί σίγουρα μπορούν να μάθουν να περπατούν ύστερα από μερικά πεσίματα”.
…. “Τα δόγματα...... είναι η μπάλα και οι αλυσίδες της μόνιμης ανωριμότητάς τους.”
Σήμερα στην Ελλάδα βρισκόμαστε ακριβώς σε μια κατάσταση που συνειδητοποιούμε την βαθιά ανωριμότητα, με την οποία πορευτήκαμε στα σύγχρονα χρόνια.
Η ανωριμότητα αυτή εκφράζεται κατ’αρχήν από την προσπάθεια κάποιων - ακόμα κι αυτή τη στιγμή - να αποποιηθούν των ευθυνών τους. “Δεν φταίμε για τα ελλείμματα, δεν φταίμε για τα δάνεια, δεν φταίμε για τα χρέη, δεν φταίμε για το πελατειακό κράτος, για την κατάσταση της παιδείας” και ούτω καθεξής. Οι Έλληνες δεν φταίμε ποτέ και για τίποτα. Φυσικά. Θεωρούμε ότι δεν φταίμε γιατί όλα τα προηγούμενα χρόνια είχαμε αφήσει τις τύχες μας σε άλλους. Είχαμε παραχωρήσει την ευθύνη μας στο κόμμα, το κράτος, και γενικότερα σε οποιαδήποτε άλλη εξωτερική αρχή και θεωρήσαμε ότι αυτοί ήξεραν τί να κάνουν.
Όπως λέει όμως κι ο Κάντ, ήταν πολύ βολικό να αφήσουμε τις τύχες μας σε άλλους. Δεν χρειαζόταν ούτε σκέψη , ούτε κόπος, ούτε δουλειά. Από την παιδική ηλικία η υπερπροστατευτική ελληνική οικογένεια κάμπτει την ελευθερία των παιδιών και την αυτονομία τους. Μεγαλώνοντας είχαμε τον κομματάρχη για μικρο-ρουσφέτια, τον βουλευτή και το κόμμα για το διορισμό μας, το συνδικαλιστή για τις αυξήσεις, το κράτος για τις επιδοτήσεις.
Και ζούσαμε ωραία... χωρίς να κάνουμε τίποτα!
Αυτό ακριβώς πληρώνουμε σήμερα. Και γι’αυτό ευθυνόμαστε. Για την ανωριμότητά μας.
Στην Ελλάδα ποτέ δεν μάθαμε να σκεφτόμαστε ελεύθερα. Πάντα σκεφτόμαστε μέσα από τα παραμορφωτικά πρίσματα δογμάτων και ιδεοληψιών. Μιλάμε με κλισέ που δεν σημαίνουν τίποτα και δεν τολμάμε να συζητήσουμε από την αρχή τα θέματα μη τυχόν και θίξουμε τα “κεκτημένα”.... Ποιά κεκτημένα όμως; Είμαστε πλέον στο σημείο που τα χάνουμε όλα.
Τί σημαίνει για παράδειγμα “δωρεάν παιδεία” και για τί πράγμα ακριβώς φωνάζουν όσοι φωνάζουν όταν η παραπαιδεία και τα φροντιστήρια φορτώνουν δυσβάσταχτα τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Πώς γίνεται να έχουμε διπλάσιους εκπαιδευτικούς και να έχουμε το χειρότερο εκπαιδευτικό σύστημα; Παραπάνω δημοσίους υπαλλήλους και το χειρότερο δημόσιο τομέα;
Απ’όπου και να πιάσεις το σύστημα της Ελλάδας μπάζει. Ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα πάσχουμε. Πουλάμε χύμα το λάδι στην Ιταλία και η Ιταλία το κάνει προϊόν πολυτελείας και το πουλάει σε τριπλάσιες τιμές. Το δικό μας λάδι. Γιατί δεν το κάνουμε εμείς;
Γιατί είμαστε ανώριμοι. γιατί μάθαμε σε κρατικοδίαιτες επιδοτήσεις. Μάθαμε να κάνουν άλλοι τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνουμε εμείς.
Το στοίχημα της Ελλάδας από εδώ και πέρα είναι αν θα μπορέσει να ωριμάσει. Αν θα μπορέσει να σκεφτεί ελεύθερα, να χρησιμοποιήσει τις δικές της δυνάμεις και να σταθεί στα πόδια της. Δεν θα είναι εύκολο. Δεν γίνεται να ξεριζωθούν συνήθειες δεκαετιών μέσα σε λίγα χρόνια. Ούτε γίνεται να μπολιαστούμε από τη μία στιγμή στην άλλη με ιδέες που λείπουν από την κουλτούρα μας εδώ και εκατονταετίες. Όμως είμαστε στην “ευχάριστη” κατάσταση που το παλιό σύστημα κατέρρευσε και όπως θα έλεγε και ο Μάρξ ,παιδί του διαφωτισμού κι αυτός, δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα άλλο από τις αλυσίδες μας.
-----------------
Πηγή: opolitis.blogspot.com 

*** Σεισμολόγοι και μηχανικοί: δύο οπτικές της κρίσης :
 Οι εθνικές οικονομίες είναι σαν τα κτίρια που χτυπά ο σεισμός. Όσα έχουν θεμελιωθεί και κτιστεί σωστά, μπορεί να πάθουν ζημιές αλλά δεν καταρρέουν. Όσα χτίστηκαν νύχτα και με ψεύτικα δοκάρια θα πέσουν.
Πόσο είναι παγκόσμια και πόσο ελληνική τούτη η κρίση που βιώνουμε; Είναι παγκόσμια, γιατί οφείλεται στις φούσκες που δημιούργησε ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός, λένε πολλοί. Είναι ειδικότερα ευρωπαϊκή, γιατί οφείλεται στους ελλατωματικόυς θεσμούς της ευρωζώνης, συμπληρώνουν κάποιοι. Είναι όμως και ελληνική, γιατί εμείς είχαμε πολυ πιο θεμελιακά προβλήματα από τις άλλες δυτικές οικονομίες, σημείωνουν μερικοί.
Είναι αλήθεια ότι η παγκόσμια οικονομία έγινε πολύ πιο ασταθής τις τελευταίες δεκαετίες, επειδή αναπτύχθηκε μια αγορά κεφαλαίων σε μεγάλο βαθμό αποκομμένη από την «πραγματική» οικονομική δραστηριότητα που υποτίθεται ότι χρηματοδοτούσε. Αλλά η αστάθεια της κεφαλαιαγοράς δεν έπληξε με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ένταση όλες τις χώρες. Η παγκόσμια οικονομία είναι όπως μια ήπειρος που δονείται κατά καιρούς από σεισμούς. Οι εθνικές οικονομίες είναι σαν τα κτίρια που χτυπά ο σεισμός. Όσα έχουν θεμελιωθεί και κτιστεί σωστά, μπορεί να πάθουν ζημιές αλλά δεν καταρρέουν. Όσα χτίστηκαν νύχτα και με ψεύτικα δοκάρια θα πέσουν.
Σκέφτομαι τις διαφορετικές αντιδράσεις των οικονομολόγων στην κρίση, αλλά και των πολιτών γενικά. Στο ένα άκρο είναι οι σεισμολόγοι: αναλύουν διεξοδικά τη δυναμική των διεθνών αγορών, και καταλήγουν ότι χρειάζονται πολύ μεγάλες αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, ή έστω σε ευρωπαϊκο, για να πάψει η αστάθεια, ώστε να είναι ασφαλείς οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά από απότομες μεταβολές στην προσφορά κεφαλαίων ή στη ζήτηση προϊόντων. Από την άλλη οι πολιτικοί μηχανικοί: ξέρουν οτι πάντα θα υπάρχει κίνδυνος σεισμού και ασχολούνται με το τοπικό πρόβλημα, δηλαδή με την ποιότητα κατασκευής του κάθε κτιρίου. Και οι οικονομολόγοι που εξηγούν ότι οι οικονομίες που διατηρούν ορισμένες ισορροπίες είναι λιγότερο επιρρεπείς στις κρίσεις, και αναπτύσσονται καλύτερα μακροπρόθεσμα.
Ποιοί είναι πιο χρήσιμοι; Μερικοί σεισμολόγοι είναι χρήσιμοι, για να προειδοποιούν για το μέγεθος των κινδύνων. Και επειδη, σε αντίθεση με τη δομή της γης, η δομή της παγκόσμιας οικονομίας μπορεί να τροποποιηθεί με πολιτικές διαδικασίες, οι σεισμολόγοι-οικονομολόγοι είναι απαραίτητοι για να προτείνουν τις ρυθμίσεις εκείνες που θα ελαχιστοποιήσουν την αστάθεια. Είναι όμως πραγματικά χρήσιμοι μόνο εκεί που λαμβάνονται οι αποφάσεις, δηλαδή στο διακρατικό και διεθνές επίπεδο. Στα καφενεια της επικράτειας, καρεκλάτα, έντυπα ή ηλεκτρονικά, λίγα μπορούν να προσφέρουν, πέρα από μια γενική εικόνα στον πολίτη για αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο.
Οι μηχανικοί όμως είναι χρήσιμοι σε κάθε τόπο, γιατί εξηγούν στον πολίτη τι πρέπει να κάνει για να μην καταστρέφεται το βιός του από τους σεισμούς, και τι να απαιτήσει από τους πολιτικούς σε προδιαγραφές δόμησης. Μεχρί οι σεισμολόγοι να βρουν τον τροπο να εξαλείψουν τους σεισμούς, η χώρα χρειάζεται πολυ περισσότερο τους μηχανικούς. Μέχρι να αλλάξει η ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση, οι οικονομολόγοι που αρθρογραφούν περι αυτής μπορεί να προσφέρουν ενδιαφέρον θέαμα στα καφενεία, αλλά ελάχιστα βοηθάνε στη ζωή μας. Ενώ αυτοί που προτείνουν μεταρρυθμίσεις σε εθνικό επίπεδο, και εξηγούν πως μπορούν να δημιουργηθούν νέες πιο σταθερές δουλειές μεσοπρόθεσμα, προσφέρουν πραγματική βοήθεια.
Κι όμως, ο δημόσιος διάλογος για την κρίση αναλώνεται πολύ περισσότερο σε σεισμολογία παρά σε μηχανική. Η σεισμολογία αρέσει, γιατι δεν προτρέπει τον θεατή να κάνει κάτι. Του προσφέρει μια προνομιακή θέση σε ταινία καταστροφής, που έχει και ήρωες που ίσως στο τέλος αποτρέψουν το κακό. Η μηχανική όμως είναι πρακτικό εγχειρίδιο. Δεν έχει καμία αξία αν δε σηκωθείς από την πολυθρόνα να εφαρμόσεις τα διδάγματα. Με την μία ξορκίζεις το κακό, με την άλλη το προλαβαίνεις. Χρειζόμαστε να ακούμε περισσότερο τους μηχανικούς.
Του ΑΡΙΣΤΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ, Διευθυντής εταιριών επιχειρηματικών συμμετοχών. Επισκέπτης μελετητής στο Governance and Public Management Group, Warwick Business School.
by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com/

*** Τα όρια της ελευθερίας
Από το σχολείο ήδη μαθαίνουμε πως η ελευθερία μας σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία των άλλων. Είναι μια φράση που εύκολα μπορεί να την απομνημονεύσεις αλλά δύσκολα να την εφαρμόσεις.
Όλοι όμως θα συμφωνήσουν ότι η ελευθερία δεν μπορεί να είναι απεριόριστη και ότι ένας σοβαρός λόγος περιορισμού της είναι πως σε πολλές περιπτώσεις η κατανομή της αποτελεί παίγνιο σταθερού αθροίσματος (μια, έστω μικρή, αύξηση της ελευθερίας του ενός συνεπάγεται ανάλογη μείωση της ελευθερίας κάποιου άλλου). Ακόμα και στα πλέον φιλελεύθερα κράτη η ατομική ελευθερία δεν περιορίζεται μόνο προς χάριν της δικαιότερης κατανομής της. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά – ορισμένες φορές σοβαρά – επιχειρήματα για τον περιορισμό της και σε πολλές περιπτώσεις τόσο πειστικά ώστε να υιοθετούνται από αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις.
Ο John Stuart Mill στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του Περί Ελευθερίας (1859) είχε επιχειρήσει να θέσει ένα όριο στον περιορισμό της ελευθερίας, ένα διάσημο πλέον όριο (σε ελεύθερη μετάφραση):
Ο μοναδικός σκοπός χάριν του οποίου νομιμοποιείται το κράτος να περιορίσει την ελευθερία του ατόμου παρά τη θέλησή του τελευταίου είναι για να αποτρέψει τη βλάβη σε άλλα άτομα. Δεν νομιμοποιείται όμως το κράτος να περιορίσει την ελευθερία του ατόμου για το «δικό του καλό» (σωματικό ή ηθικό). Δεν δικαιούται να το υποχρεώσει να κάνει ή να μην κάνει κάτι διότι υποτίθεται πως έτσι θα είναι καλύτερα γι’ αυτό ή διότι θα το κάνει ευτυχέστερο ή γιατί σύμφωνα με κάποιους έτσι είναι «πιο σωστό» ή «πιο σοφό». Το άτομο είναι κυρίαρχο πάνω στον εαυτό του, πάνω στο σώμα του και στο μυαλό του.
Αυτή είναι η περίφημη “αρχή της βλάβης” (harm principle) η οποία ακούγεται τόσο πειστική όσο και ασαφής. Ακόμα και για έναν φιλελεύθερο που την υιοθετεί με ενθουσιασμό, η λέξη «βλάβη» είναι πολύ γενική και σίγουρα δεν μπορεί να εφαρμοσθεί μηχανιστικά, όπως ίσως ήλπιζε ο Mill. Όλοι θα συμφωνήσουν πως η ανθρωποκτονία, η κλοπή, η σωματική βλάβη και η απάτη εμπίπτουν στην έννοια της «βλάβης». Όμως εάν αποφασίσω να κάψω την ελληνική σημαία μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη ανήμερα της 25ης Μαρτίου, μπορεί να θεωρηθεί πως βλάπτω κάποιους; Εάν είμαι μέλος της Ku-Klux-Klan και κάψω σταυρούς μπροστά στα σπίτια μαύρων ή αν είμαι νεοναζιστής και παρελάσω μέσα από μια εβραϊκή συνοικία την ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος; Εάν γράψω άρθρο κατηγορώντας τους Αλβανούς πως είναι από τη φύση τους κλέφτες; Εάν αποκαλύψω σε τηλεοπτική εκπομπή το κρυφό ημερολόγιο γνωστού μόδιστρου; Εάν δεν βοηθήσω κάποιον που πνίγεται αν και θα μπορούσα να το κάνω χωρίς να κινδυνεύσω ο ίδιος; Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι εμφανές πως κάποιος βλάπτεται, ζημιώνεται, υποφέρει από τις πράξεις μου. Όμως ακόμα κι αν ανοίξω ένα κατάστημα πολύ κοντά σ’ ένα άλλο που παρέχει παρόμοια αγαθά ή υπηρεσίες είναι σίγουρο πως θα βλάψω τον ανταγωνιστή μου και εάν οργανώνω ρωμαϊκά όργια στο σπίτι μου είναι επίσης βέβαιο ότι θα ενοχλήσω πολλούς, ακόμα κι αν δεν τους προσκαλέσω ποτέ σ’ αυτά.
Freedom_Wallpaper_Pack_by_soumyasm
Ακούγεται εύλογη λοιπόν η αρχή του Mill, αλλά θα πρέπει να δούμε και πώς ορίζεται η βλάβη. Ακόμα και για συνεπείς φιλελεύθερους ο ορισμός δεν είναι καθόλου εύκολος. Αρκεί να θυμηθούμε πως το 1976 η μεγαλύτερη παγκοσμίως οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η American Civil Liberties Union (ACLU), έχασε σε μια μόνο μέρα τα μισά της μέλη, όταν αποφάσισε να υπερασπισθεί στα δικαστήρια το δικαίωμα των νεοναζιστών να παρελάσουν στην εβραϊκή συνοικία Σκόκι του Σικάγο. Όμως πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων (και στην Ελλάδα) ζητούν την παραδειγματική τιμωρία όσων εκφράζουν με άρθρα ρατσιστικές απόψεις στις εφημερίδες, ενώ πολλοί θα συμφωνούσαν πως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή προηγείται του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης ακόμα και για τα δημόσια πρόσωπα.
Σύμφωνα με τον Feinberg, βλάβη είναι οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη πλήττει τις βασικές προϋποθέσεις για την ευημερία ενός ατόμου. Ο κίνδυνος της διασταλτικής ερμηνείας υπάρχει πάντα, αλλά το βάρος της απόδειξης το έχει αυτός που υποστηρίζει τον περιορισμό.Κανείς άλλος δεν έχει συνεισφέρει τόσο στο διάλογο για το τι είναι βλάβη και το ποια είναι τα όρια της κρατικής παρέμβασης στην ατομική ελευθερία όσο ο Joel Feinberg). Ο Feinberg δίδαξε σε πολλά αμερικάνικα πανεπιστήμια (μεταξύ των άλλων στο Princeton και στο UCLA) μέχρι να καταλήξει στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, όπου δίδαξε για 17 χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1994. Το έργο του είναι πλουσιότατο, αλλά η μεγαλύτερή του συνεισφορά βρίσκεται στη φιλοσοφία του ποινικού δικαίου. Το περίφημο τετράτομο έργο του Τα Ηθικά Όρια του Ποινικού Δικαίου (The Moral Limits of the Criminal Law) που δημοσιεύτηκε από το 1984 έως το 1988 δικαιολογημένα θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα φιλοσοφίας του δικαίου του 20ου αιώνα.
Ο Feinberg ως κλασικός φιλελεύθερος θεωρεί καταρχήν πως το κράτος θα πρέπει να μην περιορίζει την ελευθερία των πολιτών παρά σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου ο περιορισμός της νομιμοποιείται από ηθικές αρχές. Ασκώντας κριτική στις θεωρίες του καθήκοντος, επαναφέρει τη συζήτηση στα δικαιώματα [3] Εάν εννοούσε τα νομικά δικαιώματα (legal rights), το όλο επιχείρημα θα ήταν κυκλικό. θεωρώντας ότι σοβαρά μπορούν να συζητηθούν τέσσερις περιπτώσεις στις οποίες το κράτος νομιμοποιείται να περιορίσει την ελευθερία ενός ατόμου.
Πιο συγκεκριμένα, όταν το άτομο:
1. βλάπτει σοβαρά κάποιο άλλο ή το υποβάλλει σε παράλογο κίνδυνο (αρχή της βλάβης / harm principle)
2. προσβάλλει ένα άλλο πρόσωπο με τις ενέργειές του (αρχή της προσβολής / offence principle), του δημιουργεί δηλαδή αισθήματα ντροπής, άγχους, αηδίας, αγανάκτησης, κλπ.
3. βλάπτει τον εαυτό του σωματικά, οικονομικά ή ηθικά (νομικός πατερναλισμός / legal paternalism)
4. αν και δεν βλάπτει ή ενοχλεί κανέναν, η συμπεριφορά του κρίνεται ως ανήθικη από την κρατούσα συμβατική ηθική (νομικός ηθικισμός / legal moralism) Ο Alan Wertheimer θα προσθέσει άλλες τρεις περιπτώσεις περιορισμού της ελευθερίας:
5. σε περίπτωση που είναι απαραίτητο για την παροχή δημόσιων αγαθών (αρχή των συλλογικών αγαθών / collective benefits principle),
6. για λόγους δικαιοσύνης (αρχή της δικαιοσύνης / justice principle)
7. για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες άλλων ανθρώπων (αρχή της ανάγκης / need principle)
Οι εξαιρέσεις είναι τόσες πολλές που, αν υιοθετηθούν όλες, θα μετατρέψουν την ίδια την ελευθερία σε εξαίρεση. Ο Feinberg συζητά τις τέσσερις και καταλήγει πως μόνο οι δύο πρώτες (πολύ περισσότερο η αρχή της βλάβης) νομιμοποιούν ηθικά τον περιορισμό της ελευθερίας. Για τον Feinberg, ο φιλελευθερισμός αποκλείει κάθε άλλη αρχή παρέμβασης. Πολλοί ακραίοι φιλελεύθεροι (libertarians) θα δέχονταν μόνο την πρώτη αρχή και μάλιστα ερμηνεύοντάς την συσταλτικά. Οι ωφελιμιστές φιλελεύθεροι αντίθετα θα έβλεπαν με συμπάθεια τη δεύτερη και ιδιαίτερα την πέμπτη σε περιπτώσεις διλήμματος του φυλακισμένου.
Για τον Feinberg όμως αυτό που έχει ενδιαφέρον δεν είναι το πρόβλημα του κοινωνικού ελέγχου με όργανο το (ποινικό) δίκαιο, αλλά τα ηθικά όρια της κρατικής παρέμβασης, δηλαδή του περιορισμού της ελευθερίας από το κράτος. Σε αντίθεση με τους θετικιστές (όπως ο Hart) και τους οπαδούς του ουδέτερου φιλελεύθερου κράτους (όπως ο Rawls) ο Feinberg βλέπει την παρέμβαση αυτή ως ένα είδος επιβολής κοινώς αποδεκτών ηθικών αξιών, ιδιαίτερα των ηθικών δικαιωμάτων. Για τον Feinberg η ποινική διαδικασία είναι εγγενώς ηθική – την ονομάζει «μεγάλη ηθική μηχανή» (great moral machine). Το ποινικό δίκαιο δεν έχει δηλαδή σαν μοναδικό στόχο να αποτρέψει τη βλάβη, αλλά και να εκφράσει την ηθική απαξίωση της συγκεκριμένης βλάβης (expressive function of punishment).
Έτσι, σύμφωνα με τον Feinberg, βλάβη είναι οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη πλήττει τις βασικές προϋποθέσεις για την ευημερία ενός ατόμου. Ο κίνδυνος της διασταλτικής ερμηνείας υπάρχει πάντα, αλλά το βάρος της απόδειξης το έχει αυτός που υποστηρίζει τον περιορισμό. Στην περίπτωση της προσβολής (offence) θα θέσει μια σειρά κριτηρίων (μέγεθος προσβολής, αδυναμία αποφυγής της προσβολής από το θύμα, κίνητρα του δράστη, μέγιστη δυνατή προστασία της ελευθερίας της έκφρασης, κ.ά.) για να περιορίσει την εφαρμογή της κατά το δυνατόν. Απορρίπτει επίσης τον πατερναλισμό,[4] δηλαδή την ποινικοποίηση της εκούσιας συμπεριφοράς που μπορεί να βλάψει τον ίδιο το δρώντα φυσικά, ψυχολογικά, οικονομικά, για ορισμένους ακόμα και ηθικά. Φυσικά απορρίπτει και το νομικό ηθικισμό, σύμφωνα με τον οποίο ορισμένες πράξεις είναι τόσο εγγενώς ανήθικες ώστε πρέπει να απαγορεύονται ακόμα και αν δεν βλάπτουν ή προσβάλλουν άμεσα κάποιον[5] και λαμβάνουν χώρα ιδιωτικά από συναινούντες ενήλικες.
Αυτό που προκύπτει από το έργο του Feinberg (και όσων ακολούθησαν) είναι η περιπτωσιολογική πραγμάτευση της κάθε κατηγορίας παρέμβασης και της κάθε υποκατηγορίας εξαίρεσης. Όμως δύσκολα μπορεί κανείς να παραμείνει συνεπής χωρίς κάποια στάθμιση συμφερόντων, την οποία προσπάθησε επιμελώς να αποφύγει ο Feinberg, χωρίς απόλυτη πάντοτε επιτυχία. Άλλωστε, είναι γνωστό πως ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.
——————————————————————-
- Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cogito (τεύχος 2, Ιανουάριος 2005)
Αριστείδης Ν. Χατζής είναι Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας & Θεωρίας της Επιστήμης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
1. John Stuart Mill, On Liberty (ch. 1) .
2. Feinberg (1988: 4).
3. Ως ηθικά δικαιώματα (moral rights) όμως, όχι νομικά. Η διαφορά είναι σημαντική διότι θεωρεί ως βλάβη την προσβολή των ηθικών δικαιωμάτων.
4. Ακριβέστερα, απορρίπτει τον απόλυτο πατερναλισμό (hard paternalism), διαχωρίζοντάς τον από τον ήπιο πατερναλισμό (soft paternalism) όπου η επιλογή δεν είναι εκούσια και συνειδητή.
5. Υποτίθεται όμως ότι προσβάλλουν έμμεσα, καταστρέφοντας τον κοινωνικό ιστό.

***Αρχαία Αλεξάνδρεια: Είχε κατασκευαστεί γα να είναι ευθυγραμμισμένη με την μέρα γέννησης του Μ.Αλεξάνδρου!!!

Τόσο πρακτικός και όμορφος, ο 140 μέτρα φάρος στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξανδρείας, ξεκίνησε να καθοδηγεί τους ναυτικούς απο το250 π.Χ.περίπου. Μια πυρκαγιά έκανε το φάρο να φέγγει τη νύχτα και ένας καθρέφτης να αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάποιοι λένε μέχρι 35 μίλια μακριά. Ο φάρος της Αλεξάνδρειας, είναι ένας αρχαίος φάρος, που απεικονίζεται σε αυτό το χρωματισμένο χαρακτικό του Martin Heemskerck.
 Η αιγυπτιακή πόλη της Αλεξάνδρειας, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, μπορεί να έχει κατασκευαστεί για να ευθυγραμμιστεί με την ανατολή του ηλίου την ημέρα της γέννησης του Μεγάλου Αλεξάνδρου, διαπιστώνει μια νέα μελέτη.
 Ο Μακεδόνας βασιλιάς, διέταξε μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Ελλάδα στην Αίγυπτο στον Ινδό ποταμό σε αυτό που είναι τώρα η Ινδία, ίδρυσε την πόλη της Αλεξάνδρειας το 331 π.Χ. Η πόλη αργότερα θα γίνει εξαιρετικά ακμάζουσα. Η πόλη που ονομάζεται σπίτι της Κλεοπάτρας, η υπέροχη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, και ο 140 μέτρα Φάρος της Αλεξάνδρειας, ένα από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου.
 Σήμερα, περισσότεροι από 4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη σύγχρονη Αλεξάνδρεια. 
 Η αρχαία Αλεξάνδρεια σχεδιάστηκε γύρω από ένα κεντρικό δρόμο Ανατολής-Δύσης που ονομάζεται canopic, είπε ο Giulio Magli, ένας αρχαιοαστρονόμος στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Μια μελέτη της αρχαίας οδού αποκαλύπτει ότι δεν έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με την τοπογραφία. Για παράδειγμα, δεν τρέχει αρκετά παράλληλα προς την ακτογραμμή. Όμως, την ημέρα των γενεθλίων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο ήλιος που ανατέλλει από τον τέταρτο αιώνα αυξήθηκε "σε σχεδόν τέλεια ευθυγράμμιση με το δρόμο," δήλωσε ο Magli. 
 Τα αποτελέσματα, πρόσθεσε, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ερευνητές στο κυνήγι για τον αόριστο τάφο του Αλεξάνδρου. Τα αρχαία κείμενα υποστηρίζουν ότι το σώμα του βασιλιά τοποθετήθηκε σε ένα χρυσό φέρετρο σε μια χρυσή Σαρκοφάγο, που αντικαταστάθηκε αργότερα με γυαλί. Ο τάφος, που βρίσκεται κάπου στην Αλεξάνδρεια, έχει χαθεί για σχεδόν 2.000 έτη. 
 Οικοδόμηση από τα αστέρια 
 Ο Magli και η συνάδελφός του Luisa Ferro χρησιμοποίησαν λογισμικό υπολογιστή για να προσομοιώσουν τη θέση του ήλιου στον τέταρτο αιώνα π.Χ. (Επειδή η τροχιά της Γης δεν είναι τέλεια , υπάρχει κάποια μεταβολή στην πορεία του ήλιου μέσω του ουρανού κατά τη διάρκεια των αιώνων.) 
 Ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 356 Π.Χ. με το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο είναι ελαφρώς διαφορετικό από το σύγχρονο, γρηγοριανό ημερολόγιο, επειδή δεν έχει τα τα δίσεκτα έτη για να υπολογίσουν για μερικές ημέρες στη γήινη τροχιά γύρω από τον ήλιο. 
 Εκείνη την ημέρα στον τέταρτο αιώνα Π.Χ., οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, ο ήλιος αυξήθηκε σε ένα σημείο λιγότερο από μισό βαθμό μακριά από την πορεία του δρόμου. 
 "Με μια μικρή μετατόπιση της ημέρας, το φαινόμενο εξακολουθεί να είναι απολαυστικό στην εποχή μας," είπε ο Magli . 
 Ένα δεύτερο αστέρι θα προστεθεί στο αποτέλεσμα. Ο "βασιλιας των αστεριων" Βασιλίσκος ή Regulus, το οποίο βρίσκεται στο κεφάλι του λιονταριού στον αστερισμό του Λέοντα, που επίσης αυξήθηκε σε σχεδόν τέλεια ευθυγράμμιση με το δρόμο Canopic, και έγινε ορατό μετά από μια περίοδο κλίσης με τον ήλιο κοντά στις 20 Ιουλίου. Η γήινη τροχιά έχει αλλάξει αρκετά και αυτό το φαινόμενο Βασιλίσκος που πλέον δεν συμβαίνει 
 Ο Ηλιος ως ένα σύμβολο Η αρχιτεκτονική από την αστρονομία ήταν κοινή στον αρχαίο κόσμο, είπε ο Magli . Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, παραδείγματος χάριν, ευθυγραμμίζεται με καταπληκτική ακρίβεια με τα σημεία της πυξίδας, η οποία απαιτούσε τη χρήση των αστεριών ως σημείο αναφοράς. 
 Οι Αιγύπτιοι, που ο Αλέξανδρος κατάκτησε, είχαν συνδέσει από καιρό τον θεό ήλιο ΡΑ με τους Φαραώ. 
 «Η ευθυγράμμιση της πόλης [της Αλεξάνδρειας] στον ήλιο την ημέρα της γέννησης του Αλεξάνδρου, ήταν ένας τρόπος για να ενσωματωθεί στο αρχιτεκτονικό πρόγραμμα μια ρητή αναφορά στη δύναμή του.» 
 Οι ερευνητές ανέφεραν την εργασία τους στις 9 Οκτωβρίου στο περιοδικό αρχαιολογίας της Οξφόρδης. Θα εξετάσουν τώρα άλλες πόλεις που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, και τους μετέπειτα κυβερνήτες, για να δούμε εάν η ηλιακή διάταξη διατηρείται. Η ελπίδα είναι ότι μια κατανόηση του αστρονομικού σχεδιαγράμματος της Αλεξάνδρειας, θα δώσει στους ερευνητές μια καλύτερη ιδέα για το πού θα μπορούσε να είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

*** Αυτοί είναι οι "νεκροί του Πολυτεχνείου" - Πού και πώς σκοτώθηκαν - Κι ένας Τούρκος ανάμεσά τους!!!

Αξίζει να δούμε μία μία τις περιπτώσεις που 24 ατόμων που "σκοτώθηκαν στο Πολυτεχνείο" κατά την αριστερή μυθολογία για να αντιληφθούμε ότι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που μας έμαθαν τόσα χρόνια. Πολλοί πέθαναν από έμφραγμα όπως έχει συμβεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια από την ρίψη δακρυγόνων των δυνάμεων ασφαλείας.
Ξεχωρίζει και μία περίπτωση ... Τούρκου ταχυδακτυλουργού, ο οποίος φουκαράς μάλλον δεν ήξερε καν τι είναι το "Πολυτέχνειο" και κτυπήθηκε από ριπές ιωαννιδικών.    Από εκεί και πέρα σχεδόν όλοι είναι άτυχοι πολίτες που καμία σχέση δεν είχαν με τα επεισόδια και απλά έπεσαν θύμα των ανθρώπων του Δ.Ιωαννίδη που κτυπούσαν "στο ψαχνό" προκειμένου να δημιουργηθεί αναταραχή και την επόμενη εβδομάδα να καταλάβει ο "αόρατος δικτάτορας" εξ εφόδου την εξουσία.        Αναφέρει χαρακτηριστικά μετά ο εισαγγελέας Δ.Τσεβάς στο πόρισμά του:                   "Η ύπαρξις τέλος ελευθέρων σκοπευτών, ελευθέρως εις τον χώρον του Υπουργείου κινουμένων, καθιστά ύποπτον πάσαν αντίθετον θέσιν. ∆ιότι υπήρξεν αληθώς τραγική εν τη ενεργηθείση ερεύνη η ακόλουθος αποκάλυψις.                                                       Άτομον εν πολιτική περιβολή, φέρον κόμη ν μακράν και γενειάδα, εκράτει μακρύκανον πυροβόλον όπλον και ου μόνον ελευθέρως και ανεμποδίστως ως εις οικείον και γνώριμον χώρον, εκινείτο μεταξύ των οργάνων του Υπουργείου ∆ημοσίας Τάξεως, αλλά και επυροβόλει δια του όπερ έφερε φονικού όπλου εκ διαφόρων σημείων σημείων του κτιρίου και από της ταράτσας, αλλά και εκτός αυτού, κατά του πλήθους ή και μεμονωμένων διαδηλωτών προς το Πολυτεχνείον και την οδό Αβέρωφ".                                                                                                                              Ιδού οι περιπτώσεις εμφράγματος ή θανάτου από ξυλοδαρμό της αστυνομίας:                    1. Σπυρίδων Κοντομάρης του Αναστασίου, 57 ετών, δικηγόρος (πρώην βουλευτής Κερκύρας της Ένωσης Κέντρου), κάτοικος Αγίου Μελετίου, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 20.30-21.00, ενώ βρισκόταν στη διασταύρωση οδών Γεωργίου Σταύρου & Σταδίου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.                                                     2. Σωκράτης Μιχαήλ, 57 ετών, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.00 και 22.30, ενώ βρισκόταν μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας και Σόλωνος, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έρριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί απόφραξη της αριστεράς στεφανιαίας. Μεταφέρθηκε ημιθανής στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. (F Σεπτεμβρίου), όπου και πέθανε.                                                                                             3. Δημήτριος Παπαϊωάννου, 60 ετών, διευθυντής ταμείου αλευροβιομηχάνων, κάτοικος Αριστομένους 105, Αθήνα. Γύρω στις 11.30 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην πλατεία Ομονοίας, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του, συνεπεία εμφράγματος.                                                                                                                           4. Δημήτριος Κυριακόπουλος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βράδυνες ώρες της 16.11.1973 ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια και στη συνέχεια κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, συνεπεία των οποίων πέθανε, από οξεία ρήξη αορτής, τρεις ημέρες αργότερα, στις 19.11.1973, ενώ μεταφερόταν στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του      Ε.Ε.Σ.                                                                                                              
5. Σπύρος Μαρίνος του Διονυσίου, επονομαζόμενος Γεωργαράς, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Κατά τις βράδυνες ώρες της 16.11.1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοε-γκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο Θεραπευτήριο Πεντέλης, όπου πέθανε τη Δευτέρα, 19.11.1973, από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τάφηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου στις 9.9.1974, έγινε τελετή στη μνήμη του.
6. Αλέξανδρος Παπαθανασίου του Σπυρίδωνος, 59 ετών, συνταξιούχος εφοριακός, από το ΚεράσοΒο Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Νάξου 116, Αθήνα. Στις 13.30 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε με τις ανήλικες κόρες του στη διασταύρωση των οδών Δροσοπούλου και Κύθνου, απέναντι από το ΙΣΤ' Αστυνομικό Τμήμα, βρέθηκε εν μέσω πυρών, προερχομένων από τους αστυνομικούς του Τμήματος, με αποτέλεσμα να πάθει συγκοπή. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
7. Ευστάθιος Κολινιάτης, 47 ετών, από τον Πειραιά, κάτοικος Νικο-πόλεως 4, Καματερό Αττικής. Κτυπήθηκε στις 18.11.1973 από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, συνεπεία των οποίων πέθανε στις 21.11.1973.
Υπάρχουν ακόμα οι περιπτώσεις δύο ξένων νεκρών, ενός Τούρκου και μιας Νορβηγίδας:
1. Εσκεντερούμ Μπασρί Καράκας, 43 ετών,  τουρκικής υπηκοότητας, ταχυδακτυλουργός, κάτοικος Μύρων 10, Αγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέϋδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
2. Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και αργότερα, νεκρή ήδη, στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Αιγυπτία Τουρίλ Τεκλέτ».
Οι λοιπές περιπτώσεις Ελλήνων αφορούν νεκρούς από "τυφλά" αστυνομικά ή στρατιωτικά πυρά, πάντα μακριά από το Πολυτεχνείο:
1. Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12.00 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (φερόμενος ως αυτουργός ο Νικόλαος Ντερτιλής ο οποίος το αρνείτο μέχρι το τέλος της ζωής του). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.
2. Κυριάκος Παντελεάκης του Δημητρίου, 44 ετών, δικηγόρος, από την Κροκέα Λακωνίας, κάτοικος Φερρών 5, Αθήνα. Στις 12.00 με 12.30 το μεσημέρι της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, τραυματίστηκε θανάσιμα από πυρά διερχομένου άρματος μάχης. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου και πέθανε στις 27.12.1973.
3. Βασίλειος Φάμελλος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών.
4. Γεώργιος Σαμούρης του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973 γύρω στις 24.00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων), τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε στο πρόχειρο ιατρείο του Πολυτεχνείου, όπου απεβίωσε. Από εκεί μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ι.Κ.Α. Ανακριβώς είχε αναφερθεί αρχικά από την Αστυνομία ως «Χαμουρλής».
5. Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου, 24 ετών, εργάτης, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα, εργάτης. Κατά τις πρωινές ώρες της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στην πλατεία Βάθης, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε τη Δευτέρα 19.11.1973.
6. Στυλιανός Καραγεώργης του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10.15 το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων «ΑΕΛΑΩ» και «ΕΑΛΗΝΙΣ», τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έρριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε ενός τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου πέθανε μετά από 12 μέρες, στις 30.11.1973.
7. Μάρκος Καραμανής του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος, από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 10.30 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα πολυκατοικίας επί της πλατείας Αιγύπτου 1, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Λυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Μεταφέρθηκε στην κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτωρίας), όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
8. Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ & Μάρνη, τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά που έριξαν εναντίον του άνδρες της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (όπως λεγόταν τότε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο).
9. Αλέξανδρος Σπαρτίδης του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10.30 με 11.00 περίπου το πρωί της 17.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του Ο.Τ.Ε. (αυτουργός ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Λυμπέρης, 573ου Τάγματος Πεζικού). Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.
10. Γεώργιος Γεριτσίδης του Αλεξάνδρου, 47 ετών, εφοριακός υπάλληλος, κάτοικος Ελπίδος 29, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 12.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο του στα Νέα Λιόσια (!), τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά που διέσχισαν τον "ουρανό" του αυτοκινήτου. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.
11. Βασιλική Μπεκιάρη του Φωτίου, 17 ετών, εργαζόμενη μαθήτρια, από τα Αμπελάκια Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, κάτοικος Μεταγένους 8, Νέος Κόσμος. Στις 12.00 το μεσημέρι της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην ταράτσα του σπιτιού της παρακολουθώντας τα γεγονότα, τραυματίστηκε θανάσιμα στον αυχένα από πυρά. Μεταφέρθηκε στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και στη συνέχεια στον «Ευαγγελισμό», όπου πέθανε αυθημερόν.
12. Δημήτρης Θεοδώρας του Θεοφάνους, 52 ετών, κάτοικος Ανακρέοντος 2, Ζωγράφου. Στις 13.00, της 17.11.1973, ενώ διέσχιζε με τη μητέρα του τη διασταύρωση της οδού Ορεινής Ταξιαρχίας με τη λεωφόρο Παπάγου στου Ζωγράφου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά στρατιωτικής περιπόλου με επικεφαλής αξιωματικό (πιθανόν ο ίλαρχος Σπυρίδων Σταθάκης του Κ.Ε.Τ/Θ), που βρισκόταν ακροβολισμένη στο λόφο του Αγίου Θεράποντος. Εξέπνευσε ακαριαία και όταν μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο των Παίδων, απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατος toy.
Από όλους τους παραπάνω μόνο ένας είναι φοιτητής και αυτός εκτός Πολυτεχνείου κτυπήθηκε. Είναι σαφές ότι οι παρακρατικοί του Ιωαννίδη, κτυπούσαν οτιδήποτε έβλεπαν και για τον λόγο αυτό είχαμε και νεκρά παιδιά στις ταράτσες των σπιτιών τους...
Υπάρχει και άλλη μία περίπτωση που εξέπνευσε ένα μήνα αργότερα, της Αικατερίνης Αργυροπούλου σύζυγος Αγγελή, 76 ετών, κάτοικος Κέννεντυ και Καλύμνου, Αγιοι Ανάργυροι Αττικής. Στις 10.00 της 17.11.1973, ενώ βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού της, τραυματίστηκε στην πλάτη από σφαίρα. Διακομίστηκε στην κλινική «Παμμακάριστος» (Κάτω Πατήσια), όπου νοσηλεύτηκε επί ένα μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στο σπίτι της, όπου πέθανε συνεπεία του τραύματος της μετά από ένα εξάμηνο (Μάιος 1974). Είναι σαφές ότι η φουκαριάρα η γιαγιά απλά περνούσε όταν δέχθηκε τα πυρά των παρακρατικών.
Eπίσης υπάρχει η περίπτωση του Ανδρέας Κούμπου του Στέργιου, 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Επίσης καμία σχέση με την "εξέγερση του Πολυτεχνείου" δεν είχε ο άνθρωπος. Γύρω στις 11.00 με 12.00 της 18.11.1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Γ' Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στη λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών και τέλος στο Κ.Α.Τ., όπου και πέθανε από επιπλοκές στις 30.1.1974.
Στους "νεκρούς του Πολυτεχνείου" χρεώνεται και ο άτυχος Ιωάννης Μικρώνης του Αγγέλου, 22 ετών, φοιτητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, από την Ανω Αλισσό Αχαΐας, ο οποίος όμως τραυαμτίστηκε κατά την διάρκεια συμπλοκής στην ... Πάτρα και μεταφέρθηκε στην Αθήνα λόγω ρήξης ήπατος. Πέθανε στις 17.12.1973 στο Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου νοσηλευόταν.
Αυτή είναι όλη η αλήθεια. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του...
 ***  Mια Αμφίπολη στο Διδυμότειχο - Συγκλονίζει η δύναμη του αρχαίου ελληνικού κάλλους (εικόνες)

Άλλη μια απόδειξη της συνεχειας του Ελληνισμού έρχεται από την Θράκη. Δίχως τέλος είναι ο αρχαιολογικός πλούτος της χώρας οι πρόγονοί μας φρόντισαν να αφήσουν τα ίχνη τους σε κάθε γωνία της ιερής ελληνικής γης για να ρεζιλεύουν οποιονδήποτε αμφισβητία εξωτερικό ή εγχώριο.
Και μπορεί η Αμφίπολη να μονοπωλεί το ενδιαφέρον, αλλά το τελευταίο διάστημα δεν είναι η μόνη ανασκαφική ομάδα που φέρνει στο φως ευρήματα που προκαλούν θαυμασμό. Το ίδιο συμβαίνει και αλλού, με τελευταίο παράδειγμα τα ευρήματα στην Πλωτινόπολη Διδυμοτείχου.
Η ανασκαφή στην Πλωτινόπολη βρίσκεται σε εξέλιξη από το 1996 και κάθε χρόνο δίνει νέα αρχαιολογικά ευρήματα. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε νέο τμήμα του μεγάλου ψηφιδωτού, που αποκαλύπτεται κομμάτι-κομμάτι στο δάπεδο του ρωμαϊκού λουτρού. Σημειώνεται ότι μέχρι τώρα έχουν ανασκαφεί τα 90 από τα 140 τ.μ. του τεράστιου ψηφιδωτού δαπέδου.
Ετσι, φέτος, με τη σταδιακή αφαίρεση των χωμάτων αποκαλύφθηκε στο ψηφιδωτό ένας θαλάσσιος ίππος με τον Έρωτα να κρατάει τα χαλινάρια του, ένας Έρωτας σκεπτόμενος, ένας μαίανδρος με παραλλαγή, δυο πουλιά με φυτικά μοτίβα, ένας πολύχρωμος κόμβος του Σολομώντα. Η παράσταση περικλείεται από βλαστόσπειρες και κισσόφυλλα, που παραπέμουν σε διονυσιακή λατρεία.
Ο υπεύθυνος της ανασκαφής, αρχαιολόγος Ματθαίος Κουτσουμανής, μιλώντας στον ιστότοπο xronos.gr., ανέφερε: «Συνεχίστηκε και φέτος, από τον περασμένο Ιούλιο, από την ΙΘ' Εφορεία Προϊστορικών Κλασικών Αρχαιοτήτων, η ανασκαφή στην Πλωτινόπολη με τη χρηματοδότηση του δήμου Διδυμοτείχου. Ορίστηκε μια καινούργια τομή (τομή Η') για να αποκαλυφθεί η συνέχεια του δωματίου. Κατά πάσα πιθανότητα, είναι το τυπικό για τα ρωμαϊκά λουτρά τρικλίνιο, με το ψηφιδωτό δάπεδο. Η τομή προχώρησε σε βάθος πέντε μέτρων. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής αποκαλύφθηκαν οι μεταγενέστερες οικοδομικές φάσεις (6ος μ.Χ.-7ος μ.Χ. αιώνας, 4ος μ.Χ.-5ος μ.Χ. αιώνας, που μας παραπέμπουν στην παλαιοχριστιανική εποχή).
Η ανασκαφή προχώρησε και στη ρωμαϊκή φάση (μέσα 2ου μ.Χ. έως αρχές 3ου μ.Χ. αιώνα), οπότε αποκαλύφθηκε η συνέχεια της κεντρικής παράστασης του ψηφιδωτού δαπέδου. Επίσης αποκαλύφθηκε τοιχογραφία στους τοίχους της ρωμαϊκής φάσης. Κατά την παλαιοχριστιανική φάση (4ος με 5ο μ.Χ. αιώνα) αποκαλύφθηκε τοίχος με διαμπερείς οπές μέσα σε κατεργασμένους γωνιόλιθους, που προέρχονται από το ρωμαϊκό σύστημα αποχέτευσης. Αποκαλύφθηκαν επίσης τέσσερις λίθινοι τροχοί και ίσως να δηλώνουν ότι το κτίριο (ή τμήμα του) να χρησίμευε κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια ως εργαστήριο κεραμικής. Η κατασκευή που χρονολογείται από τις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα και πατάει πάνω στο φυσικό βράχο, που βρίσκεται δυτικά του κτιρίου με τα ψηφιδωτά, ίσως να αποτελεί τμήμα της οχύρωσης της πόλης τα παλαιοχριστιανικά χρόνια. Το σίγουρο είναι ότι η κατοίκηση στην Πλωτινόπολη σταματάει στις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα, όπως, άλλωστε, αναφέρουν και οι πηγές».
Στη νότια πλευρά της κεντρικής παράστασης αποκαλύφθηκαν θαλάσσιος ίππος με Έρωτα που κρατάει τα χαλινάρια του αλόγου, ενώ βόρεια της κεντρικής παράστασης δυο διάχωρα με γεωμετρικό μοτίβο στο ένα και στο άλλο ο κόμβος του Σολομώντα που είναι εγγεγραμμένος σε πέλτες. Νότια της κεντρικής παράστασης αποκαλύφθηκαν άλλα δυο διάχωρα με πτηνά και φυτικά μοτίβα, τα οποία αποτελούν συνέχεια των πτηνών που αποκαλύφθηκαν κατά την ανασκαφική περίοδο του 2011. 
***  ΘΕΜΑΤΑ  ΥΓΕΙΑΣ  ΓΙΑ  ΟΛΟΥΣ  ΜΑΣ  : http://medlabgr.blogspot.com ,.
~ Τρώτε ρόδια. Πλούσια σε βιταμίνες, κάνουν καλό στην καρδιά, την πίεση, την χοληστερίνη, κατά του καρκίνου και της στυτικής δυσλειτουργίας.

της Κλεοπάτρας  Ζουμπουρλή, μορ. βιολόγος, medlabnews.gr
Το ρόδι ονομάζεται από πολλούς “κόκκινος χρυσός”, αφού μία πληθώρα ερευνητικών εργασιών αποδεικνύουν την υψηλή διατροφική του αξία. Συγκεκριμένα, αυξημένη κατανάλωση χυμού ροδιού βρέθηκε πως μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων, τον ιό HIV-1, την οξείδωση της hLDL και την αρτηριοσκλήρωση καθώς και να μειώσει τα συμπτώματα κατάθλιψης και απώλειας οστικής μάζας κατά την εμμηνόπαυση. Επίσης, αφέψημα από το φλοιό ροδιού έχει βρεθεί πως έχει αντιική και μυκητοκτόνο δράση καθώς και πολλές άλλες θετικές για την υγεία του ανθρώπου ιδιότητες.
Διατροφική Αξία
Το ρόδι είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, C και Ε, σε πληθώρα μεταλλικών στοιχείων (ασβέστιο, σίδηρος, μαγνήσιο, φώσφορος, κάλιο, ψευδάργυρος, σελήνιο), σε υδατάνθρακες και σε φυτικές ίνες. Ένα μόνο ρόδι μπορεί να καλύψει το 40% της ποσότητας σε βιταμίνη C και το 25% της ποσότητας σε φυλλικό οξύ που έχει καθημερινά ανάγκη ένας ενήλικος. Περιέχει επίσης ψηλές ποσότητες φυτικών ινών ενώ είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες.
Διατροφική ανάλυση ανά ρόδι
(περίπου 280g)*
Ενέργεια
234kcal
Πρωτεΐνες
4,71g
Λιπαρά
3,3g
Υδατάνθρακες
52,73g
Φυτικές ίνες
11,3g
Ασβέστιο
28mg
Σίδηρος
0,85mg
Μαγνήσιο
34mg
Φώσφορος
102mg
Κάλιο
666mg
Νάτριο
8mg
Ψευδάργυρος
0,99mg
Χαλκός
0,446mg
Σελήνιο
1,4mcg
Βιταμίνη C
28,8mg
Νιασίνη (Β3)
0,826mg
Φυλλικό οξύ
107mcg
Βιταμίνη Ε
1,6mg
Βιταμίνη Κ
46,2mcg
* Πηγή: USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 21 (2008)

Οι ευεργετικές ιδιότητες του ροδιού οφείλονται στην υψηλή συγκέντρωση φαινολών που περιέχει, αφού είναι μεγαλύτερη από αυτή του κόκκινου κρασιού, των μύρτιλλων, του κράνου, του κόκκινου κρασιού και του πορτοκαλιού. Επίσης μόνο στο ρόδι βρίσκεται η φαινολική ουσία “πουνικαλαγίνη”, (από το λατινικό όνομα της ροδιάς Punica), ενώ υψηλή συγκέντρωση έχει και σε ελαγιτανίνη, ουσία που βρίσκεται σε όλα τα μέρη του ροδιού.
Βρέθηκε πως οι καταναλωτές που ενδιαφέρονται για περισσότερο θρεπτικά ρόδια πρέπει να διαλέγουν ρόδια από ποικιλίες που παράγουν μικρού μεγέθους και/ ή κόκκινου χρώματος καρπούς γιατί μπορεί να έχουν μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα, συγκέντρωση ασκορβικού οξέος και ανθοκυανών στο χυμό τους. Επίσης, ενώ τα μεγάλου μεγέθους ρόδια ενώ είναι πιο αρεστά στον καταναλωτή, συνήθως αυτά είναι και πιο ξινά.
Δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα και την υπέρταση
Σύμφωνα με έρευνες το υψηλό επίπεδο των αντιοξειδωτικών στο χυμό ροδιού προστατεύει από τη δημιουργία αθηρωμάτωσης των αρτηριών και κατ΄ επέκταση από καρδιαγγειακά νοσήματα. Ιδιαίτερα πλούσιος σε ευεργετικές αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες εμποδίζοντας το μεταβολισμό της χοληστερόλης (δηλ. την οξείδωση της) και ιδιαίτερα της κακής LDL χοληστερόλης, μειώνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης των αγγείων. Μειώνοντας τον κίνδυνο αυτό, μειώνεται ο κίνδυνος απόφραξης των αγγείων, εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικών επεισοδίων. Μάλιστα, φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα της ολικής και της «κακής» χοληστερόλης σε διαβητικούς ασθενείς με υπερλιπιδαιμία. Σημαντική φαίνεται να είναι η δράση του ροδιού στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Έτσι, έχει αποδειχτεί πως η καθημερινή κατανάλωση ροδιού μειώνει την διαστολική πίεση έως και 36% ενώ την συστολική μέχρι και 5%. Οι ιδιότητες αυτές, που οφείλονται στην χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και την υψηλή σε κάλιο είναι ιδιαίτερα ευεργετικές σε υπερτασικούς ασθενείς. Όμως, σε άτομα που έχουν χρόνια νεφρική ανεπάρκεια λόγω αυξημένης περιεκτικότητας σε κάλιο, το ρόδι θα πρέπει να αποφεύγεται.
Αντικαρκινική δράση
Υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι το ρόδι επιβραδύνει την εξέλιξή του όγκου του προστάτη και συμβάλλει στην επιδιόρθωση της βλάβης στο DNA που μπορεί να προκαλέσει ογκογένεση . Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που σε αφθονία υπάρχουν στο χυμό του ροδιού φαίνεται να προλαμβάνουν αλλά και να καταστέλλουν διάφορες μορφές καρκίνου, κυρίως αυτόν του προστάτη, αλλά και του δέρματος.
Αντιαλλεργικές ιδιότητες:
Τα ρόδια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ουσίες που ονομάζονται πολυφαινόλες, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τις βιοχημικές διεργασίες που συνδέονται με αλλεργίες.
Στυτική Δυσλειτουργία
Ο χυμός του ροδιού είναι το φυσικό υποκατάστατο του Viagra, σύμφωνα με έρευνα Αμερικανών επιστημόνων. Καταναλώνοντας καθημερινά επί ένα μήνα ένα ποτήρι χυμό ροδιού με το γεύμα βελτιώνονται οι σεξουαλικές επιδόσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ρόδι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν την καλύτερη αιμάτωση του πέους. Πιο συγκεκριμένα, τα αντιοξειδωτικά, όπως και τα φάρμακα για την καταπολέμηση της ανικανότητας, αυξάνουν τα επίπεδα νιτρικού οξέος στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν τα τοιχώματα των αρτηριών και το αίμα να ρέει καλύτερα.              Σημειώνεται ότι ήδη το ρόδι θεωρείται ικανό να μειώσει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και καρκίνου του προστάτη, καθώς περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά από οποιοδήποτε άλλο φρούτο, χυμό, τσάι ή κόκκινο κρασί.
Σούπερ-αφροδισιακό το ρόδι
Αν αναζητάτε ένα φυσικό αφροδισιακό, ξεχάστε τα μύδια και πιάστε τα ρόδια! Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι άντρες και γυναίκες που έπιναν καθημερινά ένα ποτήρι χυμό ροδιού, παρουσίασαν μέσα σε δύο εβδομάδες κατακόρυφη αύξηση στα επίπεδα της «ορμόνης του σεξ».
Η ορμόνη αυτή είναι η τεστοστερόνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την ερωτική επιθυμία και στα δύο φύλα.
Επιπλέον, στους άντρες επηρεάζει χαρακτηριστικά όπως η τριχοφυΐα στο πρόσωπο και η χροιά της φωνής (όσο περισσότερη η τεστοστερόνη, τόσο πιο βαθιά η φωνή), ενώ στις γυναίκες ενισχύει τα οστά και τους μυς.
Την μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Queen Margaret, στο Εδιμβούργο, οι οποίοι επιστράτευσαν 58 εθελοντές ηλικίας 21 έως 64 ετών.
Όλοι τους υποβλήθηκαν σε μέτρηση της τεστοστερόνης στο αίμα κατά την έναρξη της μελέτης και μετά το πέρας της, ενώ υποβλήθηκαν και σε μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης και αξιολόγηση 11 συναισθημάτων, μεταξύ των οποίων ο φόβος, η θλίψη, η συστολή και το στρες.
Μέχρι το τέλος των 2 εβδομάδων, όλοι είχαν παρουσιάσει «σημαντική αύξηση» στα επίπεδα της τεστοστερόνης στο αίμα τους – και μαζί, κατακόρυφη αύξηση στην ερωτική επιθυμία τους.
Στην πραγματικότητα, οι αυξήσεις της τεστοστερόνης κυμάνθηκαν από 16% έως 30%, ενώ η αρτηριακή πίεση των εθελοντών μειώθηκε σημαντικά.
Επιπλέον, τα θετικά συναισθήματα των εθελοντών εντάθηκαν, ενώ τα αρνητικά αμβλύνθηκαν, με αποτέλεσμα να παρουσιάσουν βελτίωση στην ψυχική διάθεση αλλά και στη μνήμη τους, ενώ ένιωθαν και λιγότερο στρες.
 
***  Υποφέρετε από πόνους στον αυχένα; Ξυπνάτε πιασμένοι; Ποιες οι αιτίες της αυχεναλγίας – του αυχενικού συνδρόμου, πως προλαμβάνεται; 
του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr
Το «αυχενικό σύνδρομο» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά, αλλά δυστυχώς παραμένει ασαφής. Καταρχήν το «σύνδρομο», εξ ορισμού, δεν υπονοεί μία πάθηση, αλλά μία ομάδα συμπτωμάτων χωρίς σαφές αίτιο. Διαφορετικά, μπορούμε να πούμε ότι είναι πολλές διαφορετικές αιτίες, οι οποίες «συνδράμουν» όλες μαζί στη διαμόρφωση της κλινικής εικόνας που ονομάζεται αυχενικό σύνδρομο. Με τον όρο "αυχενικό σύνδρομο" χαρακτηρίζουμε την ενόχληση ή το συνδυασμό συμπτωμάτων που οφείλεται σε πάθηση των αυχενικών σπονδύλων, μεσοσπονδυλίων δίσκων, αρθρώσεων, νεύρων ή μυών στην περιοχή του αυχένα.
H κακή θέση και στάση του κεφαλιού μας κατά τη διάρκεια της ημέρας, για παράδειγμα, οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις, καθώς και η διάταση των μυών είναι κάποιες από τις αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν αυχενικό σύνδρομο. O πόνος συνήθως είναι τοπικός (στον αυχένα), υπάρχει όμως πιθανότητα να νιώσουμε μούδιασμα ή να κάνει αντανάκλαση ο πόνος στο ένα ή και στα δύο χέρια.
Ο αυχένας έχει σημαντικού βαθμού κινητικότητα και υποστηρίζει το βάρος της κεφαλής. Λόγω όμως της μεγάλης κινητικότητά του και λόγω του γεγονότος πως είναι περισσότερο εκτεθειμένος από την υπόλοιπη σπονδυλική στήλη, είναι πιο ευπαθής σε κακώσεις και διαταραχές που προκαλούν πόνο και περιορισμό της κίνησης.
Συμπτώματα 

Η εμπλοκή των αυχενικών ριζών Α1-Α2-Α3 μπορεί να προκαλέσει πόνο, δυσκαμψία ,διαταραχή στην όραση (στο 20% των ασθενών),τάση για εμετό ,ίλιγγο κλπ. Πολλά από αυτά τα συμπτώματα δημιουργούνται από την εμπλοκή της σπονδυλοβασικής αρτηρίας που περνάει μέσα από τους Α1,Α2 αυχενικούς σπονδύλους και αιματώνει τον εγκέφαλο μαζί με τις καρωτίδες.
Η εμπλοκή των κατωτέρων αυχενικών ριζών Α5,Α6,Α7 είναι αυτές που δημιουργούν τα συμπτώματα στους ωμούς και τα μουδιάσματα στα δάχτυλα...
Πόνος: Εντοπίζεται στον αυχένα και τη ράχη ανάμεσα στις ωμοπλάτες και γύρω από αυτές. Μπορεί να επεκταθεί στον ώμο, το βραχίονα, ως τα δάχτυλα, όπου παρατηρείται μούδιασμα και ένα «μυρμήγκιασμα». 

  • Μυϊκοί σπασμοί: Δημιουργείται στα σημεία του πόνου και προκαλεί εκ νέου πόνο, με αποτέλεσμα η ένταση των συμπτωμάτων να αυξάνεται. 

  • Δυσκαμψία: Εμφανίζεται εφόσον οι κινήσεις περιορίζονται στις αρθρώσεις εκείνες όπου υπάρχει μυϊκός σπασμός. Πονοκέφαλος: ίλιγγος ή βουητό στ' αφτιά, μούδιασμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού.
Αιτίες αυχενικού συνδρόμου
Τα αίτια πολλά και ποικίλα:
κόπωση μυών του αυχένα στη δουλειά,
  • διάστρεμμα κάποιας άρθρωσης στον αυχένα έπειτα από κάκωση (για παράδειγμα σε αθλητικές δραστηριότητες ή ύστερα από τροχαίο ατύχημα),
  • εκφυλιστική νόσος της αυχενικής σπονδυλικής στήλης π.χ. δισκοπάθεια (προβολή ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου που πιέζει κάποιο νεύρο) σε νεότερες ηλικίες, 
  • σπονδυλοαρθροπάθεια σε μεγαλύτερες ηλικίες,
  • πρόβλημα στην αρθρωση του ώμου,
  • αντανάκλαση του πόνου από παθήσεις του θώρακα (πνευμονικά ή καρδιακά προβλήματα),
  • ημικρανία,
  • παθήσεις του λαβύρινθου, κ.α.
  • τραυματισμός “μαστίγιου” (whiplash injury) που συμβαίνει μετά από Τροχαία δυστυχήματα, όχι απαραίτητα πολύ σοβαρά σε άλλους τραυματισμούς. Οι αυχενικές νευρικές ρίζες είναι πολύ ευαίσθητες σε τραυματισμό και αντιδρούν με συμπτώματα μετά από αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεση (αλλάζει ο καιρός).
  • ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύνδρομο Chiari, αυχενική δυστονία, όγκος σπονδυλικής στήλης, απόστημα (σπάνια αίτια πόνου στον αυχένα, αλλά πρέπει να αναζητούνται, όταν υπάρχει διαγνωστικό πρόβλημα).
  • Συνεπώς, με την καθημερινή κίνηση των προβληματικών οστών και αρθρώσεων, παραμορφώνονται (πιεζόμενα) τα νεύρα και τα αγγεία. Η παραμόρφωση αυτή εξηγεί και τα συμπτώματα του συνδρόμου. Οι συνηθέστερες αιτίες αυχενικού συνδρόμου:
  • Η πίεση που υφίσταται ο νωτιαίος μυελός ή οι νευρικές ρίζες (νεύρα) που βγαίνουν δεξιά και αριστερά μεταξύ των σπονδύλων, οι οποίες διακλαδίζονται και διαμοιράζονται μέχρι την άκρη των δακτύλων. 

  • Μακροχρόνιες φθορές και μεταβολές που οφείλονται στη γήρανση. 

  • Άλλα αίτια που μπορεί να πιέσουν την περιοχή του αυχένα (καλοήθεις ή κακοήθεις όγκοι, αγγειακές δυσπλασίες, μεταστάσεις, φλεγμονές κτλ).
Διάγνωση
Η μεγάλη ποικιλία των πιθανών αιτίων καθιστά σημαντική την κλινική διάγνωση αλλά και το σωστό απεικονιστικό έλεγχο όπως ακτινογραφία ή αξονική ή μαγνητική τομογραφία (αν δεν επαρκεί η απλή ακτινογραφία), ακόμα και με τη βοήθεια οστικού σπινθηρογραφήματος.
Προσοχή χρειάζεται στη διαφορική διάγνωση των παραπάνω συμπτωμάτων, μερικά από τα οποία μπορεί να βρούμε εκτός από το αυχενικό σύνδρομο και σε άλλα νοσήματα, όπως του λαβύρινθου, άλλες παθήσεις του αυτιού, οφθαλμολογικά προβλήματα, παθήσεις του καρδιαγγειακού (π.χ. υπόταση), ή κεντρικού νευρικού συστήματος, αιματολογικά ή νοσήματα του μεταβολισμού (π.χ. διαβήτης). Επιπλέον, μπορεί να οφείλονται σε ψυχικά αίτια, στη δράση κάποιων φαρμάκων, ή στην κατάχρηση αλκοόλ. Αναγκαία είναι πολλές φορές η συνεργασία του εξειδικευμένου στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ιατρού, με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων για την τελική διάγνωση.
Η σωστή και ακριβής διάγνωση του προβλήματος για τους ασθενείς με αυχενικό σύνδρομο είναι πολύ σημαντική, διαφορετικά η όποια θεραπεία μπορεί να αποτύχει, προκαλώντας χρόνια συμπτώματα στα οποία λόγω της απογοήτευσης και της ταλαιπωρίας συχνά προσθέτονται και ψυχογενείς παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη), οι οποίοι επιτείνουν το πρόβλημα δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο συμπτωμάτων και άγχους.
Θεραπεία 

Ουσιαστικά δεν υπάρχει θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου, αλλά τρόποι εξυγίανσης των συμπτωμάτων του. Στην οξεία φάση, για παράδειγμα, συνιστάται η βραχυχρόνια ακινητοποίηση με αυχενικό κολάρο, προκειμένου να αποφευχθούν οι βίαιες ή υπέρμετρες κινήσεις στον αυχένα, ανάπαυση και λήψη παυσίπονων, αντιφλεγμονωδών και συχνά μυοχαλαρωτικών φαρμάκων. 


Στη συνέχεια, ανάλογα με την πορεία του ασθενούς, προτείνονται ασκήσεις φυσιοθεραπείας (laser, υπέρηχοι, διαθερμίες) με σκοπό την περαιτέρω ανακούφισή του από τον πόνο και τη χαλάρωση της περιοχής από το μυϊκό σπασμό, με τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος. Οι ασκήσεις αυτές έχουν στόχο τη βελτίωση της κινητικότητας του αυχένα και των άνω άκρων, που πιθανόν να έχουν επηρεαστεί, και την ενδυνάμωση της περιοχής.

Σε ασθενείς που το αυχενικό σύνδρομο οφείλεται σε κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου εφαρμόζεται πλέον χειρουργική λύση. Η κήλη δίσκου αυχένος είναι μια ειδική βλάβη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, όπου λόγω φθοράς του ινώδους δακτυλίου που τον περιβάλλει προσπίπτει στο νωτιαίο χώρο ο πηκτοειδής πυρήνας του δίσκου. Στην περίπτωση αυτή ο εξειδικευμένος ορθοπαιδικός σε συνεργασία με ειδικευμένο νευροχειρούργο έχει τη δυνατότητα -ανάλογα με την εκτίμηση της κατάστασης- να επιλέξει ανάμεσα σε διάφορες διαθέσιμες τεχνικές, όπως η διαδερμική αποσυμπίεση κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου με laser (PLDD). 

Η επεμβατική αυτή τεχνική προτείνεται εφόσον τα ενοχλήματα δεν υποχωρούν με συντηρητική αγωγή 4-6 εβδομάδων (ανάπαυση, αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη) και τα ποσοστά επιτυχίας της είναι 75-10% - σύμφωνα με κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν σε 5.000 ασθενείς. Με την τεχνική αυτή εξασφαλίζεται η άμεση μείωση της «ρίζας του δίσκου», η υποχώρηση της κήλης και η κατ’ επέκταση αποσυμφόρηση του νεύρου.
Προλαμβάνεται και πώς;                          
Αν οδηγείτε για πολλές ώρες η πλάτη του καθίσματος πρέπει να είναι σε όρθια θέση και το κεφάλι να μη γέρνει μαζί με τους ώμους προς τα εμπρός. Επίσης, πολλοί οδηγοί λανθασμένα γέρνουν προς το πλάι, έχοντας το χέρι πάνω στις ταχύτητες ή στο παράθυρο, κάτι που επιβαρύνει τον αυχένα.

Προσαρμόστε την καρέκλα στο γραφείο σας, την οθόνη του υπολογιστή σας, έτσι ώστε ο αυχένας και γενικώς η σπονδυλική στήλη να είναι σε ουδέτερη θέση. Η έκταση του αυχένα (όταν γυρίζει το κεφάλι μας προς τα πάνω) είναι συνήθως η στάση που ενοχλεί. Πρέπει να διατηρείται η οσφυϊκή λόρδωση. Να ακουμπάνε οι γλουτοί στην πλάτη του καθίσματος και το κεφάλι με τον αυχένα να είναι σε μία ευθεία.Διακόπτετε την καθιστή θέση κάθε μία ώρα και περπατάτε για μερικά λεπτά.
  • Αποφεύγετε να στερεώνετε το τηλέφωνο ανάμεσα στο αφτί και στον ώμο σας, όταν μιλάτε.
  • Αποφεύγετε να κοιμάστε μπρούμυτα. Να χρησιμοποιείτε το κατάλληλο για εσάς μαξιλάρι. Αν χρησιμοποιείτε απλό μαξιλάρι, θα πρέπει να προσέχετε ώστε να «γεμίζει» το κενό από το αυτί μέχρι τον ώμο, γιατί όταν το τοποθετείτε από το αυτί και πάνω ο αυχένας δεν έχει τη σωστή στήριξη.
  • Ασκηθείτε τακτικά. Γυμνάστε ιδιαίτερα τους θωρακικούς μυς. Οι ασκήσεις για τον αυχένα που θα σας υποδείξει ο ειδικός είναι πολύ σημαντικές για την πρόληψη των πόνων του αυχένα και του αυχενικού συνδρόμου.
  • Σταματήστε ή ελαττώστε το κάπνισμα.
  • Να σημειώσουμε ότι η πρόληψη καλό είναι να γίνεται με τις οδηγίες ενός φυσιάτρου ή φυσικοθεραπευτή.
  • Σε κάθε περίπτωση που ο πόνος δεν σταματά, είναι καθημερινός ή επανέρχεται συχνά ή ακόμα γίνεται χρόνιος, απαιτείται έλεγχος από ειδικό (για να βρεθεί η αιτία του) και ειδική αντιμετώπιση (είτε συντηρητική από φυσίατρο/φυσικοθεραπευτή είτε χειρουργική). 
 ***  Έχετε διαβήτη; Γιατί και κάθε πότε πρέπει να μετράτε το σάκχαρο σας (επίπεδα γλυκόζης), με τον μετρητή;
 

Επιμέλεια Ξενοφώντα Τσούκαλη, Μ.D., medlabnews.gr  Γιατί είναι τόσο σημαντικό να εξετάζω το αίμα μου;
Η τακτική εξέταση και καταγραφή του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα σας μπορεί να ενισχύει τις επιλογές σας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής, καθώς και να σας ενημερώνει για το πώς ανταποκρίνεστε σε άλλες επιλογές και επιδράσεις.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αλλαγές στα συνήθη επίπεδα γλυκόζης του αίματος μπορούν να προειδοποιούν εσάς και την ομάδα φροντίδας υγείας σας ότι ίσως χρειάζεται αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης του διαβήτη σας.
 

Ο έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας θα σας βοηθήσει:
> Να αναπτύξετε εμπιστοσύνη στη φροντίδα του διαβήτη σας.
> Να κατανοήσετε καλύτερα τη σχέση μεταξύ των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας και της άσκησης που κάνετε, των φαγητών που τρώτε και άλλων επιδράσεων τρόπου ζωής όπως τα ταξίδια, το άγχος και η ασθένεια.
> Να ξέρετε τι διαφορά κάνουν οι επιλογές του τρόπου ζωής και των φαρμάκων σας, αν τα χρησιμοποιείτε.
> Να μαθαίνετε αμέσως αν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας είναι πολύ υψηλά (υπεργλυκαιμία) ή πολύ χαμηλά (υπογλυκαιμία), βοηθώντας σας έτσι να παίρνετε σημαντικές αποφάσεις όπως το να τρώτε πριν από την άσκηση, να κάνετε θεραπεία για ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο ή να ζητάτε συμβουλή γιατρού αν είστε άρρωστοι. 
> Να γνωρίζετε πότε να ζητήσετε τη συμβουλή της διαβητολογικής ομάδας σας για τη ρύθμιση της ινσουλίνης, των χαπιών σας, του προγράμματος γευμάτων ή ενδιάμεσων γευμάτων όταν δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι της γλυκόζης στο αίμα.

Τι προκαλεί την αύξηση και τη μείωση των επιπέδων γλυκόζης;
Υπάρχουν ορισμένα κοινά αίτια για την αύξηση ή μείωση των επιπέδων γλυκόζης. Αυτά περιλαμβάνουν:
> Διατροφή – η ώρα που τρώτε, το είδος και η ποσότητα των υδατανθράκων (π.χ.: ψωμί, ζυμαρικά, δημητριακά, αμυλούχα λαχανικά, φρούτα και γάλα)
> Άσκηση ή σωματική δραστηριότητα
> Φάρμακα διαβήτη
> Συναισθηματικό άγχος
> Τεχνικές εξέτασης
> Ασθένεια και πόνος 
> Αλκοόλ
> Άλλα φάρμακα   

Πότε θα πρέπει να ελέγχω;
Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε πόσες εξετάσεις χρειάζονται και ποια επίπεδα να θέσετε ως στόχο.
Θα σας συστήσει επίσης να καταγράφετε όλες τις εξετάσεις σας. Ακόμη και αν ο μετρητής σας διαθέτει μνήμη, είναι σημαντικό να τηρείτε αρχείο των μετρήσεών σας σε ένα ημερολόγιο και να το παίρνετε μαζί σας σε όλα τα ραντεβού με τη διαβητολογική ομάδα σας. Είναι χρήσιμο να κρατάτε ημερολόγιο, όχι μόνο για τις εξετάσεις σας αλλά και για λεπτομέρειες των καθημερινών δραστηριοτήτων σας, του τι τρώτε και για άλλες σχετικές πληροφορίες. Αυτό θα παρέχει τόσο σε εσάς όσο και στη διαβητολογική σας ομάδα σημαντικές πληροφορίες για να αποφασίσετε αν και πώς ίσως χρειάζεται να ρυθμίζεται η θεραπευτική αγωγή σας.
Ρωτήστε το γιατρό σας, πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ημερολόγιο που θα σας βοηθά να διαχειρίζεστε καλύτερα τον διαβήτη σας.

Γενικές κατευθυντήριες οδηγίες
• Η συχνότητα των εξετάσεων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη θεραπευτική αγωγή σας. 
Ρωτήστε τον γιατρό σας πότε συνιστάται να κάνετε εξέταση.
Οι πιθανές ώρες είναι: 
- πριν από το πρωινό (νηστεία) 
- δύο ώρες μετά από ένα γεύμα
- πριν πάτε για ύπνο
  • Άτομα με διαβήτη τύπου 1 συνιστάται συνήθως να κάνουν εξέταση τέσσερις φορές την ημέρα. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι όπως αυτοί που χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης (CSII – συνεχή υποδόρια έγχυση ινσουλίνης) κάνουν εξέταση πιο συχνά.
Κάνετε εξέταση πιο συχνά όταν:
Κάνετε περισσότερη ή λιγότερη σωματική δραστηριότητα
  • Αρρωστήσετε ή έχετε άγχος
  • Βιώνετε αλλαγές στη ρουτίνα ή στις διατροφικές σας συνήθειες, π.χ.: ταξιδεύετε 
  • Αλλάζετε ή ρυθμίζετε την ινσουλίνη ή τα φάρμακά σας
  • Έχετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας
  • Έχετε συμπτώματα υπεργλυκαιμίας
  • Έχετε νυχτερινές εφιδρώσεις ή πρωινούς πονοκεφάλους
ΠΗΓΕΣ    Healthy Living NT
NSW Australian Diabetes Council
N8T Healthy Livin

 ***   Ένα λεμόνι την ημέρα, τον γιατρό τον κάνει πέρα. Η ευεργετική δράση της λεμονάδας.
 
της  Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr
Η λεμονιά είναι μικρό αειθαλές δέντρο που ανήκει στα εσπεριδοειδή και το ύψος του φτάνει τα 5-6 μέτρα. Η λεμονιά προέρχεται από την περιοχή της Κίνας ή των Ινδιών. Τα φύλλα της είναι ωοειδή. Τα λουλούδια της είναι άσπρα και μυρίζουν αρκετά έντονα. Οι καρποί, τα λεμόνια (που είναι ρόγα), όταν ωριμάζουν έχουν χρώμα κίτρινο, ενώ το σχήμα τους είναι ωοειδές ή μακρουλό και το μέγεθός τους εξαρτάται από την ποικιλία. Όλα όμως καταλήγουν σε μικρότερη ή μεγαλύτερη θηλή.
Ο καρπός αποτελείται από το περικάρπιο, που είναι κίτρινο και περιέχει αρωματικό αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Αιθέριο έλαιο περιέχουν και τα φύλλα. Η σάρκα του καρπού είναι ξινή κι αρωματική.
Πολύτιμο σε θρεπτικά συστατικά
Ο χυμός του λεμονιού περιέχει μεγάλη ποσότητα από Βιταμίνες και κυρίως βιταμίνη C. Παλιότερα τον χυμό του λεμονιού τον χρησιμοποιούσαν σαν αντισκορβουτικό.
Πέρα από την βιταμίνη C περιέχει σε βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β6, το λεμόνι αποτελεί μια μικρή διατροφική έκπληξη, πλούσια σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Αρκεί να αναφέρουμε, πως κάθε λεμόνι πέρα από τις σημαντικές βιταμίνες, που περιέχει, είναι πλούσιο και σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, κάλιο, και ανόργανα άλατα όπως το ασβέστιο , φώσφορο, μαγνήσιο, πυρίτιο, ασβέστιο καθώς και σε μεταλλικά άλατα.
Ο χυμός του, αποτελεί μια πραγματικά ευχάριστη έκπληξη για τον οργανισμό, καθώς πέρα από την απαραίτητη νοστιμιά, που χαρίζει σε ορισμένα «αδιάφορα» φαγητά, κυρίως θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε μια σειρά ασθενειών και λοιμώξεων.

Η ευεργετική δράση της λεμονάδας.
Η λεμονάδα κάνει ένα υγιές ποτό, ειδικά όταν λαμβάνεται το πρωί. Ημερήσια κατανάλωση του νερού  με λεμόνι προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα για την υγεία.
Πέρα από το να νοστιμίζει το «άχρωμο» φαγητό μας, το λεμόνι αποτελεί και ένα πρώτης τάξεως φυσικό «γιατρικό» για την πρόληψη μιας σειράς παθήσεων.
Οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, το καθιστούν πρωταγωνιστή στην καταπολέμηση διαφόρων ειδών καρκίνου. Αυτό οφείλεται στα ισχυρά αντικαρκινογόνα αποτελέσματά του και παρόλο που του αποδίδονται περισσότερες χημικές ιδιότητες, το σημαντικότερο όφελος είναι η δράση του πάνω στις κύστεις και τους όγκους. Ο χυμός αποτελεί μια θεραπευτική αγωγή για τον καρκίνο, δοκιμασμένο σε καρκίνους όλων των μορφών. Το συμπέρασμα των μελετών ήταν πως καταστρέφει τα καρκινογόνα κύτταρα 12 τύπων καρκίνων, συμπεριλαμβανομένων του εντέρου, του στήθους, του προστάτη, των πνευμόνων και του παγκρέατος. Το πλέον σημαντικό που έδειξε η έρευνα είναι ότι ο χυμός λεμονιού καταστρέφει μόνον τα καρκινογόνα κύτταρα χωρίς να επιδρά στα υγιή.
Στην προστασία της καρδιάς. Ο χυμός του λεμονιού περιέχει κάλιο. Το κάλιο είναι αποτελεσματικό για τη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Για την επάνοδο της υψηλής αρτηριακής πίεσης σε κανονικά επίπεδα είναι ακόμη αποτελεσματικότερος ο συνδυασμός πρόσληψης περισσότερου καλίου και λιγότερου νατρίου (αλατιού).
Έχει αντιπυρετική δράση ενώ θεωρείται και ένα από τα αποτελεσματικότερα φυσικά αντιμικροβιακά για την καταπολέμηση διαφόρων ιών, λοιμώξεων και φλεγμονών. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, το γεγονός ότι οι παλιότερες γενιές, το χρησιμοποιούσαν, για να θεραπεύσουν τα τσιμπήματα από έντομα, τσούχτρες αλλά και να «ρίξουν» τον υψηλό πυρετό.
Το Λεμόνι είναι ένα άριστο φρούτο που βοηθά στην καταπολέμηση των προβλημάτων που σχετίζονται με λοιμώξεις του λαιμού,τον πονόλαιμο  και την αμυγδαλίτιδα και έχει αντιβακτηριακή δραση.
Ο φρέσκος χυμός λεμονιού αν εφαρμόζεται στις περιοχές του πονόδοντου, μπορεί να βοηθήσει για να απαλλαγούμε από τον πόνο. Το μασάζ του με χυμό λεμονιού για τα ούλα μπορούν να σταματήσει την αιμορραγία των ούλων.
Στη ρινορραγία αν βάλετε μέσα στο ρουθούνι ένα μικρό κομματάκι βαμβάκι εμποτισμένο με μερικές σταγόνες λεμόνι, η αιμοστατική δράση του λεμονιού θα βοηθήσει να σταματήσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά την αιμορραγία.
Το λεµόνι, χάρη στην άφθονη περιεκτικότητά του σε βιταµίνη C, είναι ιδανικό για την αντιµετώπιση των χειµωνιάτικων λοιµώξεων.
Το λεµόνι συνιστάται σε δίαιτες κατά της χοληστερίνης και γενικά για την καλύτερη υγεία του κυκλοφορικού συστήµατος,
Η πρόσληψη του χυμού λεμονιού μπορεί να θεραπεύσει τη δυσκοιλιότητα. Είναι ακόμη γνωστό ότι συμβάλει στην ανακούφιση του λόξιγκα  όταν καταναλώνεται ως χυμός. 
Προλαβαίνει τις δηλητηριάσεις ιδιαίτερα από οστρακοειδή και ενεργεί ως αντίδοτο.
 Αλλά, η δράση του δεν σταματά εδώ. Το λεμόνι συμβάλλει στην καλή διατήρηση των αγγείων, ωφελεί την όραση και βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου. Κι επειδή έχει αποδειχθεί, πως διαθέτει διουρητική και κυρίως λιποδιαλυτική δράση, πολλοί χρησιμοποιούν τον χυμό του και κατά τη διάρκεια της δίαιτας. Τέλος, ο χυμός λεμονιού δυναμώνει τα ούλα και ωφελεί το μυοσκελετικό σύστημα. Το λεμόνι, από μόνο του βοηθάει και αυτό στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου.
Εξωτερική χρήση και ομορφιά.
Ο χυμός του λεμονιού, χρησιμοποιείται αποτελεσματικά σε εγκαύματα από τον ήλιο, σε χιονίστρες, σε κάλους, σε ψωρίαση, στο ξέβγαλμα των μαλλιών (για την πιτυρίδα και την τριχόπτωση) ως καλλυντικό αλλά και για να εξαφανίσει τις φακίδες από το πρόσωπο. (Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, στις περισσότερες περιπτώσεις εξαλείφονται οι φακίδες, αν τις τρίβουμε κάθε βράδυ, πριν κοιμηθούμε, με φέτες λεμονιού) Επίσης καθαρίζει και λευκαίνει το δέρμα, κλείνει τους ανοιχτούς πόρους του. 
Προσοχή στην υπερκατανάλωση
Όπως κάθε τι εξαιρετικά θρεπτικό για τον οργανισμό, έτσι και η υπερκατανάλωση λεμονιού κρύβει μικρές «παγίδες». Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στη δημιουργία τερηδόνας και αποχρωματισμού των δοντιών, που μπορεί να προκαλέσουν οι μεγάλες ποσότητες λεμονιού καθώς και στις ενοχλήσεις στο στομάχι και τις γαστρεντερικές διαταραχές, που μπορεί να προκληθούν σε έναν οργανισμό.
Και φυσικά, λόγω της ιδιαίτερης όξινης φύσης του, το λεμόνι, θα πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ από όσους πάσχουν από υπόταση ή αναιμία ενώ και όσοι ακολουθούν φαρμακευτικές αγωγές, θα πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό για την ορθή κατανάλωσή του.
Το άρθρο πρωτογράφτηκε στις 23/11/2011 και ανανεώθηκε στις 4/11/2014
 

 ***  BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ       
1. - Stamatios Skoulikas =
http://www.youtube.com/stamos01 ,         3770    video.-                       
2. - Stamos Skoulikas =        Stamos Skoulikas  
http://www.youtube.com/stamatios01 ,      2210     video.-                
3. - Vlasis Skoulikas =   
http://www.youtube.com/vlasiskal , =         2 204   video.- 
Σύνολον                                                        8184    βίντεο   .-

 http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home  2628  
https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas  ,  
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258   289  https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas ,

 *** https://www.facebook.com/ArfaraKalamatasMessinias , =ARFARA MESSINIAS    701.–
~** https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI , «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑΡΩΝ.-   265 .-
~*  http://www.twitter.com/stamos01/ 260/194/8 ,

***  ~ ΜΕΝΟΥΜΕ ΖΟΥΜΕ  ΚΑΙ ΒΛΕΠΟΥΜΕ  ΕΛΛΑΔΑ ,
Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014 
 :  
http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,.-
~ Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Δευτέρα  17  Νοεμβρίου  2014   : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/11/17-2014.html ,.-
~ Άρωμα ενημέρωσης Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014  : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/11/18.html ,.-
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  , Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014   :  ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ  ...Ελληνική   : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,
~Επιλογή  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,.-


***  ΕΠΙΛΟΓΕΣ- ΔΙΑΛΟΓΕΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΕΩΝ :
~ http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/06/01-2014.html , Ανθολόγιο Γράφοντας Αντιγράφοντας , Κυριακή 01 Ιουνίου 2014.-
~ http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/06/02062014.html , Επιλογές  Διαλέγοντας  και  Γράφοντας  02/06/2014 . 
~  http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/16-2014.html , ΑΡΩΜΑ ΑΠΟ  ΜΟΥΝΤΙΑΛ  ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ  Δευτέρα  16  Ιουνίου  2014 .-
~ http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/2014-23-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ ποδοσφαίρου ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 23 Ιουνίου 2014.-
~  http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/06/2014-24-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ  ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 24  Ιουνίου  2014 . 
~ http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/06/2014-25-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 2014 , Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014.-
~  http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/06/27-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ και οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014 .-
~ http://snsstamoskal.blogspot.gr/2014/06/28-2014.html , ΜΟΥΝΤΙΑΛ - Η  Ιστορία Κυπέλλου Παγκοσμίου  Ποδοσφαίρου  Σάββατο 28 Ιουλίου  2014 .-
~ http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/07/06-2014.html , Επιλογές Κυριακή 06 Ιουλίου 2014 .-
~ Επιλογές  Τετάρτη  16  Ιουλίου  2014  http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/07/16-2014.html  
~  ΕΠΙΛΟΓΕΣ Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014 :    http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/07/17-2014.html ,.-
~** ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙ και  ΜΟΝΑΧΟΙ από το Αρφαρά  Μεσσηνίας  Πέμπτη 24  Ιουλίου  2014  :  http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/07/24-2014.html
~   Επιλογές  Θεμάτων  Παρασκευή  01  Αυγούστου  2014   : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/08/01-2014.html ,
~ Επιλογές Θεμάτων Κυριακή 03 Αυγούστου 2014 :  http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/08/03-2014.html , .-
~ Επιλογές Θεμάτων Τρίτη 19 Αυγούστου 2014   : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/08/19-2014.html ,.-   
~  Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Κυριακή 07 Σεπτεμβρίου 2014   : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/09/07-2014.html ,.- 
~ Επιλογές - Διαλογές αναρτήσεων Κυριακή 07 Σεπτεμβρίου 2014    : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/09/07-2014.html ,.- 
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τρίτη  09  Σεπτεμβρίου  2014 :  : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/09-2014.html ,.- 
~   Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014  :  http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/09/10-2014.html,.--
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων  Τετάρτη  10  Σεπτεμβρίου  2014  : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/09/10-2014.html , .-
~ Επιλογές - Διαλογές Θεμάτων - αναρτήσεων  Παρασκευή  12 Σεπτεμβρίου  2014   : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2014/09/12-2014.html ,.-
~  ΕΠΙΛΟΓΕΣ Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014 :    http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/07/17-2014.html ,.- ~Επιλογές  -Διαλογές Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Πέμπτη  18  Σεπτεμβρίου  2014   : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/18-2014.html ,.-
~ Επιλογές θεμάτων ποικίλου  ενδιαφέροντος  Πέμπτη  18  Σεπτεμβρίου  2014   :  http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/18-2014.html ,.
~Επιλογές  Θεμάτων  Δευτέρα  22  Σεπτεμβρίου  2014  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/22-2014.html ,.-
~ Επιλογές  Θεμάτων  Πέμπτη  25  Σεπτεμβρίου  2014 :  http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/09/25-2014.html ,.-
Ο  Οδοντίατρος σας  ενημερώνει , Παρασκευή 26  Σεπτεμβρίου  2014  :  http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2014/09/26-2014.html , .-
~Επιλογές αναρτήσεων  Δευτέρα  29 Σεπτεμβρίου  2014   : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/09/29-2014.html ,.- 
~ Επιλογές   θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος Πέμπτη  02  Οκτωβρίου  2014  :  http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/10/02-2014.html ,.-   
~ ΕΠΙΛΟΓΕΣ   Αναρτήσεων  Σάββατο  04  Οκτωβρίου  2014     : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/10/04-2014.html .-
~1 ΕΠΙΛΟΓΕΣ  Αναρτήσεων  θεμάτων ποικίλου  ενδιαφέροντος  Κυριακή  05 Οκτωβρίου  2014  :  http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/10/05-2014.html .-
~  Επιλογές  Θεμάτων  , Αυτοάμυνα   Δευτέρα 06  Οκτωβρίου  2014     : http://snsarfara.blogspot.gr/2014/10/06-2014.html .-
~ Επιλογές αναρτήσεων  Τρίτη  07  Οκτωβρίου  2014   : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2014/10/07-2014.html , .-
~ 1 Επιλογές  αναρτήσεων ενδιαφέροντων θεμάτων  Τετάρτη 08  Οκτωβρίου  2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/10/08-2014.html .  
~ Επιλογές αναρτήσεων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 09 Οκτωβρίου 2014  : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/10/09-2014.html .-   
~Επιλογές  Αναρτήσεων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Παρασκευή  10  Οκτωβρίου  2014     :  http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2014/10/10-2014.html .-   
~ Επιλογές  αναρτήσεων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Σάββατο  11  Οκτωβρίου  2014  :  http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2014/10/11-2014.html .-
~ Επιλογές  αναρτήσεων Δευτέρα  20  Οκτωβρίου  2014  : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/10/20-2014.html ,.-
~Άρωμα  ενημέρωσης  Τρίτη  21  Οκτωβρίου  2014   :  http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/10/21-2014.html ,.-
~  Επιλογές  Θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη 30 Οκτωβρίου  2014  :    http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2014/10/30-2014.html  .- 
~  Επιλογές  όμορφων θεμάτων ποικίλου ενδιαφέροντος Παρασκευή 31 Οκτωβρίου  2014  :  http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/10/31-2014.html .-
~  Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  :
Σάββατο  01 Νοεμβρίου  2014 : 
http://snsarfara.blogspot.gr/2014/11/01-2014.html , .-
~  Επιλογές  Θεμάτων  ενημέρωσης  Τρίτη  04  Νοεμβρίου  2014 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2014/11/04-2014.html ,.-
~ Επιλογές Θεμάτων ποικίλου  ενδιαφέροντος   Τετάρτη   05  Νοεμβρίου  2014  : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2014/11/05-2014.html ,.-
~  Επιλογές Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος   Πέμπτη 06  Νοεμβρίου  2014    : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/06-2014.html ,.-
~Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος   Δευτέρα  10  Νοεμβρίου  2014  :  http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2014/11/10-2014.html .-
~ Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Τρίτη  11 Νοεμβρίου  2014  :  http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2014/11/11-2014.html .~  Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου ενδιαφέροντος Πέμπτη  13  Νοεμβρίου  2014 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/13-2014.html ,.-
~Επιλογές   Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος   Παρασκευή  14  Νοεμβρίου  2014  : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2014/11/14-2014.html ,.- 
~  Επιλογές  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Δευτέρα  17  Νοεμβρίου  2014   : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2014/11/17-2014.html ,.-
~ΕΠΙΛΟΓΕΣ  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  , Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014   :  ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ  ...Ελληνική   : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html  ,.-
~ Επιλογή  Θεμάτων  ποικίλου  ενδιαφέροντος  Τρίτη  18  Νοεμβρίου  2014 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2014/11/18-2014.html ,.-